Φωτογραφίες και βίντεο του Θανάση Κατωπόδη.

Με τη βοήθεια του ανέμου οι Καρσάνοι ανεμίζουν το πιο φημισμένο προϊόν του Κάμπου της Καρυάς, το Λαθούρι ή Λαθύρι όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι, προκειμένου να φύγουν τα άχυρα και να μείνει στο έδαφος ο καρπός.

Βίντεο ντοκουμέντο από την ιστορική ταβέρνα στην Λευκάδα.

Το 1987 τέσσερις Λευκαδίτες με κοινά οράματα και ανησυχίες, οι αείμνηστοι Σπύρος Μελάς και Παναγιώτης Κομεντινός μαζί με τους Θανάση Σίδερη και Φώντα Αθανίτη, θέλοντας να διατηρήσουν την Λευκαδίτικη αλλά και την Επτανησιακή παράδοση, δημιούργησαν την ταβέρνα Αγράμπελη, ένα πραγματικό στολίδι στην πόλη της Λευκάδας. Η “Αγράμπελη” αποτελούσε την έδρα της Αγιομαυρίτικης Παρέας τις καντάδες της οποίας συνέρρεαν να ακούσουν δεκάδες Έλληνες και ξένοι τουρίστες κάθε βράδυ.

Δυστυχώς τον Αύγουστο του 1995 μια πυρκαγιά που ξέσπασε στην περιοχή κατέστρεψε ολοσχερώς το ιστορικό αυτό μαγαζί.

Στο βίντεο ντοκουμέντο που ακολουθεί, την επιμέλεια του οποίου είχε ο Φώντας Αθανίτης, εμφανίζεται η Αγιομαυρίτικη Παρέα με την τότε σύνθεση της, ενώ για την ιστορία της Αγράμπελης μιλάει ο ίδιος ο κ. Αθανίτης.

Γνωριμία με τον χαρισματικό καλλιτέχνη που τον Σεπτέμβριο παρουσιάζει την 4η ατομική ζωγραφική έκθεσή του στην Λευκάδα.

της Ειρήνης Βονιτσάνου

Ο Χρίστος Χαλικιάς γεννήθηκε πριν 28 χρόνια στη Λευκάδα και μεγάλωσε μοιράζοντας την καθημερινότητά του μεταξύ Θεσσαλίας, Αθηνών και Λευκάδας. Η ζωή του από παιδί αδιαπραγμάτευτα ταγμένη στην τέχνη, με πληθώρα καλλιτεχνικών ερεθισμάτων. Ξεκίνησε με τη μουσική και συγκεκριμένα με το πιάνο, όμως θυμάται να σκιτσάρει με μολύβι και κάρβουνο από το Δημοτικό ακόμη, γοητευμένος από τη ζωγραφική. Τα πρώτα του κείμενα τα έγραψε στην εφηβεία.

Αναζητούσε τρόπους έκφρασης μέσα από τις τέχνες γι’ αυτό και οι σπουδές του στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών και μετέπειτα στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Αθηνών, όπου διδάχτηκε ζωγραφική και γλυπτική, ήταν για εκείνον μονόδρομος. Παράλληλα με τις σπουδές του εκδίδει την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Το κυνήγι του πάθους και των αισθήσεων». Ο Χρίστος έχει ήδη ολοκληρώσει και την δεύτερη ποιητική του συλλογή.

Αμέσως μετά το πέρας των σπουδών του, κινούμενος σε ένα καλλιτεχνικό κύκλο, συνδέεται με το θέατρο και τη σκηνογραφία και εργάζεται για τρία χρόνια κοντά στον ηθοποιό και σκηνοθέτη Γιώργο Μεσσάλα ως σκηνογράφος και βοηθός σκηνοθέτη. Έχοντας συλλέξει μοναδικές και αξιόλογες εμπειρίες από το θέατρο, συγγράφει το ανέκδοτο πολιτικό θεατρικό έργο «Διαφορετικοί πια».

Αναζητώντας κανείς την καλλιτεχνική του πορεία θα βρει τις συμμετοχές του σε ομαδικές εκθέσεις, όπως στην έκθεση των αποφοίτων της Α.Σ.Κ.Τ. στην Αθήνα, στην έκθεση ζωγραφικής στον Πολιτιστικό Οργανισμό Δήμου Βόλου, στην έκθεση Γλυπτικής στο Πνευματικό Κέντρο Δήμου Γαλατσίου στην Αθήνα.

Από το Νοέμβριο του 2013 έχει πραγματοποιήσει τρεις ατομικές ζωγραφικές εκθέσεις. Στο ”ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΕΙΟ” Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λάρισας με τίτλο «Αναδύσεις». Στην άτιτλη έκθεση στην γκαλερί ”SALON DE VORTEX” στην Αθήνα. Στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας/ΜΟΥΣΕΙΟ Γ.Ι. ΚΑΤΣΙΓΡΑ με τίτλο «Ευαίσθητες Ισορροπίες», ως ο νεαρότερος καλλιτέχνης που παρουσίασε ατομική έκθεση ζωγραφικής στο συγκεκριμένο χώρο. Έργα του υπάρχουν στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας καθώς και σε άλλες δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές σε Ελλάδα και Ιταλία.

Ο Χρίστος ήρθε στη Λευκάδα πριν τρεις μήνες για να δουλέψει με το φως και τα χρώματα του ουρανού και της θάλασσας και να μας εκθέσει τα έργα του.

Ένα αυγουστιάτικο μεσημέρι τον προσκάλεσα στο βορειότερο σημείο του νησιού, εκεί που το πράσινο κατηφορίζει για να συναντήσει όλα τα μπλε τ’ ουρανού και της θάλασσας, εκεί που σεργιανίζουν οι άνεμοι, εκεί που το φως το οποίο τον έφερε στη Λευκάδα κυριαρχεί.

Έχοντας ένα πλούσιο βιογραφικό, παρά το νεαρό της ηλικίας του, τον ακούω να μου λέει ότι δεν πιστεύει στην ποσότητα, αλλά το ζητούμενο του είναι η ποιότητα.

Η τέχνη είναι μέσα του. Ζωγραφίζει γιατί είναι εσωτερική του ανάγκη πάνω απ’ όλα. Η έμπνευση πηγάζει από ότι είναι δίπλα του, μπορεί να το αγγίξει και να τον πλημμυρίσει συναισθήματα, έχοντας ως σταθερά σε όλες τις μορφές της τέχνης την γυναικεία μορφή. Ο καλλιτέχνης όμως, συμπληρώνει, πρέπει να έχει ερεθίσματα από μεγαλοφυΐες.

Δίνει πολλή ψυχή και πολλή ενέργεια συστρατεύοντας ασυνείδητα όλες τις τέχνες που έχει διδαχθεί. Ωστόσο δεν τον ενδιαφέρει η ακραία τέχνη. Τον ενδιαφέρει το ακραίο που βγαίνει υποσυνείδητα και δεν είναι τόσο εμφανές στον κόσμο. Για εκείνον η τέχνη έχει κανόνες. Όλα γίνονται για κάποιο σκοπό. Ακόμη και μια γραμμή.

Τον ενδιαφέρει ο άνθρωπος και ας μην τον απεικονίζει. Ό άνθρωπος και η πάλη του με την ίδια του τη φύση, ο εσωτερικός του κόσμος. Από την αρχή, λέει, αυτό με ενδιέφερε. «Μιλώ για όλα τα συναισθήματα που μπορεί ένας άνθρωπος να νιώσει σε διάφορες φάσεις της ζωής του. Δεν μιλώ για τα ωραία πράγματα αλλά γι’ αυτά που δεν μπορεί ο άλλος να εξωτερικεύσει». Κινητοποιεί τον θεατή να διεισδύσει περισσότερο στον εσωτερικό του κόσμο. Να μη μένει μόνο σε αυτό που βλέπει. «Πρέπει να βλέπει αυτό που αισθάνεται και φοβάται να αναμετρηθεί μαζί του. Να στραφεί στην εσωτερικότητα του κόσμου του, στη βαθύτερη ουσία της ύπαρξης του και να την κινητοποιήσει».

Τον ενδιαφέρει το ασυνείδητο. Αυτό που μπορεί να νιώσει ο θεατής μέσα από ένα έργο του. Και όχι το προφανές. «Ο καμβάς του δημιουργού πρέπει να λειτουργεί ως το ασυνείδητο του ατόμου που τον βλέπει. Το ασυνείδητο του καλλιτέχνη και του θεατή πρέπει να ταυτίζονται».

Το έργο είναι επιτυχημένο όταν ο δημιουργός δουλεύει με τις εμπειρίες και τα βιώματά του και μετά αποστασιοποιείται από αυτό, το κρίνει αν αξίζει σαν τρίτος. «Τότε το έργο είναι επιτυχημένο. Αυτό είναι το πιο σημαντικό και το πιο δύσκολο για να το κάνεις. Αυτό θέλει πολλή δουλειά. (…) Μπορεί να κάνεις είκοσι έργα και να αξίζουν τα δύο. Και με αυτά τα δυο να προχωρήσεις. Οπότε πρέπει να δουλεύεις συνέχεια. Μόνο δουλειά κι όχι λόγια, όχι προβολή του εαυτού».

Στο τέλος κάθε πίνακα μένει ένα συναισθηματικό κενό. «Ο δημιουργός πρέπει να νιώθει εσωτερικό κενό. Ο καλλιτέχνης πρέπει να νιώθει κενά για να προχωρήσει. Αυτό τουλάχιστον έχω διδαχθεί εγώ από τους δασκάλους μου, όσον αφορά τη ζωγραφική. Είναι το ανικανοποίητο του δημιουργού. Δε σημαίνει ότι ο άνθρωπος νοσεί, είναι άπληστος ή εγωιστής όταν δουλεύει και δεν είναι ικανοποιημένος από αυτό που φτιάχνει».

Θυμάμαι τα λόγια του Αριστοτέλη ότι «ο σκοπός της τέχνης δεν είναι να αναπαραστήσει την εξωτερική εμφάνιση των πραγμάτων, αλλά την εσωτερική τους σημασία» όταν ο Χρίστος μου λέει ότι «ο σύγχρονος καλλιτέχνης δεν πρέπει να απεικονίζει, γιατί ζούμε σε μια μηχανική εποχή που όλα είναι προφανή. Ο σύγχρονος καλλιτέχνης πρέπει να δουλεύει με χώρο και χρόνο και λιγότερο να απεικονίζει, να εκφράζει συναισθήματα και ανησυχίες και ότι απασχολεί την κοινωνία».

Αφού προσπαθήσαμε να συγκεράσουμε τους δυο ετερόκλητους κόσμους μας, λήξαμε την συζήτηση κάπου νωρίς το απόγευμα. Ο αέρας είχε δυναμώσει, η θάλασσα είχε αλλάξει απόχρωση και τους δεκάδες πολύχρωμους αετούς που «ταξίδευαν» στον ουρανό της Λευκάδας εκείνη την ώρα, μπορούσες να τους παρομοιάσεις μονάχα με την παλέτα ενός ζωγράφου.

Από τις 8 έως τις 30 Σεπτέμβρη στην Αίθουσα Τέχνης «Θεόδωρος Στάμος» του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Λευκάδας ο Χρίστος Χαλικιάς θα εκθέτει έργα του, ως ο νεαρότερος καλλιτέχνης, απόφοιτος της Α.Σ.Κ.Τ., που εκθέτει προσωπικά έργα με δικό του ύφος και όχι μεταπτυχιακή εργασία. Ο νεαρός ζωγράφος σε κάθε ατομική του έκθεση παρουσιάζει διαφορετικές πτυχές της καλλιτεχνικής του οντότητας και θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε από κοντά την εξέλιξη ενός ταλαντούχου δημιουργού με αξιόλογες κι ενδιαφέρουσες κριτικές. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν την Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου στις 20:00 το βράδυ στην Αίθουσα Τέχνης «Θεόδωρος Στάμος» στην πλατεία Μαρκά.

Τα έργα που πλαισιώνουν την συνέντευξη παρουσιάζονται πρώτη φορά και είναι μέρος των έργων που θα εκθέσει ο Χρίστος Χαλικιάς στη Λευκάδα. Τον ευχαριστώ ολόθερμα για την παραχώρηση.

Πηγή: irinismoments.tumblr.com

Μια σπάνια γαμήλια τελετή.

Ο Άγης και η Ελεονώρα αποφάσισαν να κάνουν μια παραδοσιακή γαμήλια τελετή φορώντας τις λευκαδίτικες ενδυμασίες του γάμου. Ο γάμος τους έλαβε χώρα στις 24 Μαΐου 2014 στην Ι.Μ. Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στο Ροδάκι, με τις ευχές του εφημέριου του χωριού, π. Δημητρίου Χούσου.

Το βίντεο παραχωρήθηκε από τους νεόνυμφους και αναρτήθηκε στο youtube από τους διαχειριστές του καναλιού “Αϊ Γιάννης στο Ροδάκι”, αναφέροντας μεταξύ άλλων “Τιμή για το χωριό μας που επέλεξαν τον ιερό αυτό τόπο, για αυτή τη σημαντική στιγμή της ζωής τους. Τους ευχόμαστε ολόψυχα κάθε ευτυχία και χαρά στη ζωή τους”.

Απολαύστε μια τελετή από τα παλιά που έχουμε δεκαετίες ολόκληρες να δούμε.

Φθινοπωρινά σινιάλα.
Δρόσισαν  πια τα βραδάκια στη βεράντα
δεν είναι να μένεις μέχρι αργά.
Κι’ η θάλασσα στο βάθος απόμακρη
Σαν να μη την αγγίξαμε ποτέ…

Οι σκόρπιες εφημερίδες στο τραπέζι
σαλεύουν στα φθινοπωρινά σινιάλα
κι’ οι μικροί  ανεμόμυλοι στις γλάστρες με τους κάκτους
έχουν τρελλαθεί!
Τακτοποιώ τα καλοκαιρινά μου λάφυρα στα γυάλινα βάζα
προσέχοντας μη σπάσει ο μικρός ιππόκαμπος
και τ’ αυτιά της Αφροδίτης.
Κοχύλια, βότσαλα, μεγάλα και μικρά
άσπρα, μαύρα και χρωματιστά
τ’ αραδιάζω με σπουδή στο περβάζι.
Πόσα καλοκαίρια χωράνε σ’ ένα σπίτι!
Αν είχαν στόμα…

Παίρνω μέσα τις ψάθινες καρέκλες.
Μάζεψε και τα μαξιλάρια απ’ το πεζουλάκι
Έρχεται βροχή…

Από την ποιητική συλλογή “Παιχνίδι αιχμηρό”.

Ποίημα της Νόνης Σταματέλου και φωτογραφίες του Νίκου Ζαβιτσάνου.

Το τοπίο μέσα μου

Τις ώρες που ακίνητη κοιτάζω τη θάλασσα
ετοιμάζω μέσα μου το τοπίο του χειμώνα…
Αν δεν ξορκίσεις τα χαμένα καλοκαίρια
το φάντασμά τους θα σ’ ακολουθεί
και δεν θα βρίσκεις
ούτε στην πανσέληνο τ’ Αυγούστου γιατρειά.
Οι ανατολές που μάζεψα για φέτος
Οι χρυσοπράσινες πλαγιές
του κυρ Δημήτρη το πορτοκαλί βαρκάκι
ποιά καταχνιά να φοβηθούν;
Στο φως μου και στο χρώμα μου
Ποιο γκρίζο θ’ αναμετρηθεί;

Μου πήρε πολλά χρόνια
Μέχρι να μάθω να κοιτάζω τη θάλασσα…

Τώρα θα στεγνώνω το πέρασμά μου
Στους βροχερούς δρόμους
Με μια κόκκινη ομπρέλα
Θα διασχίζω την πόλη
και το σκοτάδι των ανθρώπων.
Κι’ όταν καμιά φορά θολώνει η ματιά μου
Θα τρέχω στο τοπίο μου να κλειστώ
Και στ’ ασπροκλήσι της Θύμαινας
θα μπαίνω
που η λειτουργία της Παναγιάς
διαπερνάει το τζαμάκι στ’ άγιο βήμα
κι’ αρμενίζει στο πέλαγος…

(Από τις παραλίες “Πευκούλια”, “Λίγος Αμμος” και “Κάθισμα” την Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2014).

Η ιστορία των χαλασμάτων στην κορυφή του βουνού.

Πρόκειται για τοποθεσία ψηλά στο βουνό «Σκούλα» ή «Μέγα Βουνό», πάνω από τον Άγιο Πέτρο, που υπάρχουν χαλάσματα από 6-7 πέτρινα σπίτια, ό,τι απέμεινε από ένα στρατόπεδο των γερμανικών αρχών κατοχής, στο οποίο ήταν εγκαταστημένη μεγάλη βάση παρατηρητηρίου-ραντάρ.

Από την πρώτη Μαΐου του 1941, τα Επτάνησα, βρίσκονται υπό Ιταλική Κατοχή.

Ωστόσο, το Δεκέμβρη του ΄41, στον Άγιο Πέτρο και κατ΄ εξαίρεση, εγκαταστάθηκε ένα κλιμάκιο επίλεκτων  και μορφωμένων Γερμανών, αποτελούμενο από ανώτερους αξιωματικούς, που έμεναν στο σχολείο του χωριού, κοντά στην εκκλησία του Άη Θανάση. Οι αξιωματικοί υπηρετούσαν στην γερμανική αεροπορία, τη Luftwafe, και ετύγχαναν ιδιαίτερης φροντίδας από το γερμανικό επιτελείο, που τους χορηγούσε σε αφθονία τρόφιμα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ενώ δεν είχαν καμία απολύτως συνεργασία με τους “συμμάχους” τους Ιταλούς, που διατηρούσαν στρατόπεδο στην τοποθεσία “Καλή Πηγή” και το αρχηγείο τους στο άλλοτε κτίριο της χωροφυλακής.

Το έργο που είχε αναλάβει η επίλεκτη αυτή ομάδα, ήταν η δημιουργία μιας βάσης με ραντάρ-ραδιοασυρμάτους και λοιπών συσκευών υψηλής γερμανικής τεχνολογίας, για την εξυπηρέτηση της Africa-Korpus του Ρόμμελ,  να παρακολουθεί δηλαδή τις κίνησεις των συμμαχικών πλοίων στο Ιόνιο.
Έτσι επιλέχτηκε η συγκεκριμένη περιοχή στην κορυφή του βουνού, από όπου δεν περιόριζε τίποτα την ορατότητα προς το Ιόνιο.
Τα σχέδια εκπονήθηκαν από Γερμανούς μηχανικούς, και οι εργάτες (άντρες και γυναίκες) επιτάχτηκαν από τον Άγιο Πέτρο και το Αθάνι, με τη μορφή της υποχρεωτικής εργασίας, αγγαρείας. Την εργολαβία της οικοδομής ανέλαβε ο Αηπετρίτης επαγγελματίας κτίστης Γεώργιος Μαργέλης- Κούνελος.

Τα υλικά, μηχανήματα αλλά και έπιπλα και συσκευές,  που ξεφόρτωσε φορτηγό πλοίο στο λιμάνι της Βασιλικής, κουβαλήθηκαν όλα στις πλάτες των εργατών, αλλά και με μουλάρια, άλογα και γαϊδούρια απ΄ το μονοπάτι “βόλτες Αθανίου”, που ένωνε την Πόντη με το Αθάνι. Οι ίδιοι εργάτες έχτισαν και τις εγκαταστάσεις, φυσικά νύχτα για το φόβο των αεροπορικών επιδρομών. Το μονοπάτι ήταν δύσβατο, ενώ αυτοκινητόδρομος φυσικά δεν υπήρχε για το συγκεκριμένο σημείο και δεν έγινε και ποτέ.

Τα σπίτια ήταν πέτρινα και γερά και μάλιστα οι πέτρες στους ορθοστάτες και τα ανώφλια στα πορτοπαράθυρα, καθώς και στις γωνίες ήταν από πελεκημένη πέτρα από ντόπιους μαστόρους.  Το κεντρικό κτίριο, ήταν υπερσύγχρονο για την εποχή εκείνη και  διέθετε: υπνοδωμάτια, τραπεζαρίες κουζίνες, λουτρά, βοηθητικούς χώρους, και δωμάτια εργασίας. Ακόμα γύρω του είχε δημιουργηθεί και ναρκοπέδιο για προφύλαξη από ανεπιθύμητους επισκέπτες, ενώ υπήρχαν επίσης και ηλεκτροφόρα σύρματα, πολυβολεία και αντιαεροπορικά. Ανάμεσα στα κτίρια υπήρχαν στο έδαφος τρεις δεξαμενές νερού. Οι οικοσκευές πολλές και μοντέρνες.

Με την ήττα του Ρόμμελ στην Αφρική, οι Γερμανοί εγκατέλειψαν το χωριό αρχές Οκτωβρίου του 1943.

Το στρατόπεδο έγινε αντικείμενο διαπραγματεύσεων για ξεπούλημα. Ο νεαρός γιατρός του χωριού Γιώργος Μαραγκός, οραματίστηκε τη δημιουργία νοσοκομείου στο άλλοτε στρατόπεδο ή τη λειτουργία του ως σανατόριο για τους ασθενείς της φυματίωσης που θέριζε εκείνη την εποχή. Έτσι συγκροτήθηκε επιτροπή από τον ίδιο , το δάσκαλο και τον παπά του χωριού για τις διαπραγματεύσεις με τους Γερμανούς. Οι Γερμανοί ζήτησαν 300 οκάδες λάδι που συγκεντρώθηκαν με έρανο, αλλά και με προσωπικά έξοδα του γιατρού, που κινδύνευε η ζωή του σε περίπτωση μη επίτευξης της συμφωνίας.  Το στρατόπεδο πέρασε τελικά στα χέρια της επιτροπής.

Το όραμα του νεαρού γιατρού ήταν η δημιουργία του νοσοκομείου να καλύψει τις ανάγκες της νότιας Λευκάδας και να ανυψώσει έτσι το ηθικό των κατοίκων. Ενώ ταυτόχρονα θα έδινε μέλλον και ζωή σε ένα ιστορικό μνημείο και ντοκουμέντο των επιχειρήσεων του Ρόμμελ στην Αφρική, που ήταν μοναδικό σε όλη την Επτάνησο.

Ωστόσο, η φτώχεια, η κακομοιριά και η άγνοια πολλών κατοίκων του Αγίου Πέτρου και του Αθανίου, που υπονόμευαν κάθε τι το προοδευτικό, είχε σαν αποτέλεσμα τη λεηλασία των εγκαταστάσεων του στρατοπέδου και την σχεδόν ολική καταστροφή του, όταν ο Γιώργος Μαραγκός στάλθηκε ως αιχμάλωτος από τους Γερμανούς στην Αθήνα. Μάλιστα θρήνησαν και δυο θύματα καθώς η περιοχή ήταν ναρκοθετημένη, στην προσπάθεια τους να αρπάξουν και να καταστρέψουν τα πάντα από το στρατόπεδο.

Σήμερα το στρατόπεδο είναι εγκαταλελειμμένο και ερειπωμένο, όπως πολλά ιστορικά σημεία του νησιού, ενώ θα μπορούσε να είχε γίνει ένα είδος μνημείου της νεότερης ιστορίας, και να είναι επισκέψιμο.

Επιμέλεια:  Χρυσούλα Σκλαβενίτη

Φωτογραφίες: Στέφανος Κατηφόρης

Πηγές:

Θανάσης Μελάς:  mylefkada.gr

Στάθης Μαργέλης: “Άνθια Αηπετρίτικα” Χορηγός έκδοσης: Φώτης Γ. Μαργέλης

Σμύρνη Μαραγκού: “Η Λευκάδα στη δίνη της Κατοχής και του Εμφυλίου”, εκδ. ελληνική ευρωεκδοτική

Reorganization – Ένα καινούριο, ενδιαφέρον, ελληνικό skate film.

Από την Άλκηστη Γεωργίου

O Δημήτρης Σκιαδαρέσης γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Λευκάδα. Επισήμως είναι βοηθός μικροβιολόγου, η μεγάλη του αγάπη όμως είναι το skateboarding. Επιπλέον, πολύ πρόσφατα φαίνεται πως “κόλλησε” και το μικρόβιο της κινηματογράφησης: Πριν από λίγες μέρες ο 25χρονος skater ολοκλήρωσε το πρώτο του short film, “Reorganization”, που παρουσιάστηκε το περασμένο Σάββατο στο diy skate park στο Γαλάτσι, και για πρώτη φορά online στο LIFO.gr

Το να κανείς skate στην επαρχία είναι πολύ δύσκολο, μοιάζει με το να είναι ναυαγός σε ένα νησί. Ειδικά τώρα με την κρίση το skate φαίνεται να είναι κάτι που γίνεται μόνο στην Αθήνα. Αλλά αν αγαπάς αυτό που κάνεις βρίσκεις τρόπους. Στους skaters της ελληνικής περιφέρειας αξίζει ένα μεγάλο respect. Είναι πλέον ένα είδος υπό εξαφάνιση.

Δημήτρη, πώς ξεκίνησε η σχέση σου με το skate;

Ξεκίνησα το 2002. Είχε αγοράσει ο κολλητός μου μια σανίδα και την μοιραζόμασταν κάνοντας φιγούρα στην γειτονιά. Τα χρήματα ήταν λίγα για να πάρω δική μου σανίδα, και οι γονείς γενικά “κλοτσώσαν”, πιο πολύ από φόβο. Ήμουν τυχερός όμως γιατί την ίδια χρονιά οι φίλοι μου πήραν δώρο ένα skate. Καταλαβαίνεις τι θα πει αυτό; Τρέλα μόνο! Μετά από λίγα χρόνια όμως το skateboard βγήκε απ’ τις ζωές μας, ξεχάστηκε. Το ξανάπιασα ενεργά ως φοιτητής πλέον, στα Γιάννενα, πριν από έξι-εφτά χρόνια. Υπήρχε και πολύς κόσμος και ακόμα πιο πολύ όρεξη για να χωθώ πάλι στην φάση. Κάποια στιγμή έφτιαξα με ένα φίλο ένα προσωπικό sponsor me βίντεο και το έστειλα σε εταιρεία. Η απάντηση ήταν θετική, κι έτσι είχα ακόμα ένα βήμα για να κάνω όλο και περισσότερο skate. Ευχαριστώ πολύ τον άνθρωπο αυτό που με βοήθησε και πίστεψε σε μένα.

Πώς νιώθεις όταν κάνεις skateboard;

Λιώσιμο, δεν μπορείς να το καταλάβεις. Μιλάμε για 11 ώρες τη μέρα πάνω στην σανίδα, χωρίς να με ενδιαφέρει καν αν έχω φάει κάτι όλη μέρα. Μόνο να τσουλάω στους δρόμους, να παρατηρώ, και να είμαι χαρούμενος κάνοντας αυτό που αγαπάω.

Ποιο κόλπο σε δυσκόλεψε περισσότερο στη ζωή σου; Είχες ποτέ κάποιο σοβαρό τραυματισμό;

Δεν υπάρχει κάποιο κόλπο το οποίο να με δυσκόλεψε λιγότερο ή περισσότερο. Αυτό που μετράει είναι το πόσο πειθαρχημένο και καθαρό είναι το μυαλό σου την στιγμή που κάνεις ένα κόλπο, είναι απλά μαθηματικά. Από τραυματισμούς κλασικά αστραγάλους, κι έναν σπασμένο καρπό από το ’11 που πρέπει να τον φτιάξω κάποια στιγμή.

Αγαπημένο τρικ, spot;

Ό,τι έχει να κάνει με fakie, και από spots είναι διάφορα. Manual pads και φυσικά το DIY skatepark στο Γαλάτσι.

Πώς είναι το να είσαι skater σε ένα ελληνικό νησί, στην περιφέρεια;

Το να κάνει κανείς skate στην επαρχία μοιάζει με το να είναι ναυαγός σε ένα νησί. Κανείς δεν σε ξέρει (από την υπόλοιπη σκηνή της χώρας) και κυρίως κανείς δεν πολυενδιαφέρεται για σένα. Ειδικά τώρα με την κρίση το skate φαίνεται να είναι κάτι που γίνεται μόνο στην Αθήνα. Γιατί, βλέπεις μήπως πολλούς skaters στην Θεσσαλονίκη; Γενικά είναι πολύ δύσκολο το να κάνεις πατίνι στην επαρχία, αλλά αν αγαπάς αυτό που κάνεις βρίσκεις τρόπους. Πρέπει να έχεις το μικρόβιο μέσα σου, να συνεχίζεις πιστεύοντας σε αυτό. Γι’ αυτό ίσως και η περιφέρεια να έχει βγάλει λίγους μεν αλλά καλούς έλληνες skaters. Αυτό που έχω να πω στους …village skater people είναι ένα μεγάλο respect. Είναι ένα είδος υπό εξαφάνιση πλέον.

Πώς προέκυψε τώρα το filming στην ζωή σου; Μίλησε μας λίγο για το βίντεο που έφτιαξες.

Γενικά, τον χειμώνα στο νησί είναι ζόρικα τα πράγματα. Με το που πέσει ο ήλιος δεν κυκλοφορεί άνθρωπος. Εγώ από την άλλη θέλω συνέχεια με κάτι να καταπιάνομαι. Και τι καλύτερο από το filming; Έτσι άρχισε η όλη ιστορία. Ξεκίνησα να κάνω edit στα μέσα του ’13. Πέρα από κάποια street tricks που προϋπήρχαν, όλο το υπόλοιπο βίντεο γυρίστηκε μέσα σε ενάμιση μήνα. Το Reorganization χωρίζεται σε δύο parts: Streetskate και γύρισμα στις Αμερικάνικες Βάσεις. Η ιδέα για το συγκεκριμένο spot (εγκαταλελειμμένες αμερικάνες βάσεις) υπήρχε από καιρό. Μου αρέσει πολύ σαν μέρος, κι επειδή το γνωρίζω αρκετά χρόνια έχω δει όλη την αλλαγή του τοπιού και το πώς έχει εξελιχθεί μέχρι σήμερα. Εκεί ήμασταν πάντα τέσσερα άτομα μόνο: ο Διονύσης Φερεντίνος, ο Άλεξ Ρόπις, ο Κώστας Κουιμουνζής, κι εγώ.

Πηγή: www.lifo.gr

Παρουσίαση της πρώτης οργανωμένης προσπάθειας βιολογικής καλλιέργειας αρωματικών φυτών στο νησί της Λευκάδας.

της Ειρήνης Βονιτσάνου.

Ήταν Οκτώβρης του 2013 όταν ένα νεαρό ζευγάρι άρχισε να φυτεύει ρίγανη, φασκόμηλο και θυμάρι στον κάμπο του Αλεξάνδρου στην ορεινή Λευκάδα.

Ήταν η αφετηρία μιας καινούργιας δραστηριότητας για δυο νέους ανθρώπους, που είχαν αρχίσει πολύ καιρό πριν να αναζητούν ποιοτικότερο τρόπο ζωής μακριά από την πρωτεύουσα και εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης της ανασφάλειας που επέφερε η οικονομική κρίση στους περισσότερους επαγγελματικούς κλάδους. Παράλληλα ήταν και η πρώτη οργανωμένη προσπάθεια βιολογικής καλλιέργειας αρωματικών φυτών στην Λευκάδα.

Τον περασμένο Ιούλιο πραγματοποιήθηκε η πρώτη κοπή αρωματικών φυτών και η αποξήρανση στον Αλέξανδρο και ήδη διατίθεται στην αγορά σε προσεγμένες συσκευασίες εξαιρετική ρίγανη με άρωμα και γεύση που μας ταξιδεύει στη ποιοτική ανόθευτη ρίγανη που γνωρίζαμε παλιά στο χωριό. Η Λευκαδίτισσα Ασπασία Δουβίτσα και ο σύζυγός της Μελλάς Αναγνώστου μιλούν για τα πρώτα τους βήματα στις εναλλακτικές καλλιέργειες, για τις οποίες γίνεται πολύς λόγος τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας.

- Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με τον πρωτογενή τομέα και να στραφείτε στις εναλλακτικές καλλιέργειες;

«Η αρχή έγινε το 2009, όταν αποφασίσαμε να μετοικήσουμε από την Αθήνα στη Λευκάδα, σε μια προσπάθεια βελτίωσης της ποιότητας ζωής μας και ανεύρεσης ενός πιο ανθρώπινου ρυθμού ζωής και εργασίας, πλησιέστερα στη φύση και όσων αυτή μπορεί να προσφέρει. Στα χρόνια κρίσης που ακολούθησαν αντιληφθήκαμε ότι το ενδιαφέρον προς τα επαγγέλματά μας μειωνόταν και γι’ αυτό το λόγο θα έπρεπε να στραφούμε προς κάποια άλλη απασχόληση, αρχικά ως συμπληρωματική και με την ελπίδα σε βάθος χρόνου να εξελιχθεί σε κύρια. Παράλληλα, παρατηρήσαμε ότι, αντίστοιχα με εμάς, υπήρχε μια γενικότερη τάση αποκέντρωσης και ένα συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον για έναν πιο φυσικό τρόπο ζωής, τόσο όσον αφορά τις δραστηριότητες αλλά και τα προϊόντα που καταναλώνουμε. Αναζητώντας, λοιπόν, μια απασχόληση στον αντίποδα του τεχνοκρατικού τομέα στον οποίο απασχολούμαστε και ύστερα από πολλή σκέψη και ενημέρωση, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με την καλλιέργεια αρωματικών φυτών. Στραφήκαμε προς αυτού του είδους την καλλιέργεια καθώς είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμη από άπειρους στην γεωργία, όπως είμαστε εμείς, και επιπλέον υπάρχει συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση για τα προϊόντα της. Ουσιαστικά λοιπόν, ο κορεσμός των επαγγελμάτων μας από τη μια και το έντονο ενδιαφέρον για τη φύση και το πως τα αγαθά της συμβάλλουν στην υγεία και τη διατροφή μας από την άλλη, μας οδήγησαν στην κατεύθυνση αυτή».

- Για ποιους λόγους επιλέξατε την ορεινή Λευκάδα και τον Αλέξανδρο;

«Ο πιο προφανής λόγος είναι το ότι από τον Αλέξανδρο είναι η καταγωγή του ενός από τους δυο μας και εκτός του ότι αποτελεί οικεία περιοχή για μια τέτοια προσπάθεια, υπάρχουν και συναισθηματικοί δεσμοί. Ο Αλέξανδρος υπήρξε ένα κεφαλοχώρι της ορεινής Λευκάδας, το οποίο έσφυζε από ζωή και στο οποίο άκμαζε η γεωργία και η κτηνοτροφία. Η σκέψη ότι το εγχείρημά μας θα μπορούσε να αποτελέσει ένα λιθαράκι στην προσπάθεια να ανατραπεί η παρούσα εικόνα ερήμωσης και ταυτόχρονα να κινητοποιήσει παρόμοιες δραστηριότητες στην περιοχή ήταν αποφασιστικής σημασίας για την επιλογή του Αλεξάνδρου. Εξίσου σημαντικό όμως, είναι και το ότι τα φυτά που καλλιεργούμε (ρίγανη, θυμάρι και φασκόμηλο) αποτελούν ποικιλίες που μεγαλώνουν στην περιοχή αυτοφυώς. Το μικροκλίμα και η σύσταση του εδάφους της περιοχής είναι ιδανικά για τέτοιες καλλιέργειες».

- Περιγράψτε μας τις πρώτες σας εμπειρίες από την καλλιέργεια.

«Όπως προαναφέραμε, η εμπειρία μας στη γεωργία είναι ουσιαστικά μηδαμινή. Μολαταύτα, η πρόκληση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και οι δυσκολίες ξεπεράστηκαν με θέληση, υπομονή, επιμονή και πολλή ενημέρωση από όπου μπορούσαμε να έχουμε. Ίσως η πιο μεγάλη δυσκολία για ανθρώπους σαν και εμάς, που έχουν αποκοπεί για καιρό από τη φύση, είναι το να «διαβάζεις» και να ακολουθείς όσα αυτή σου προστάζει προκειμένου να οδηγηθείς στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Φυσικά μια από τις πιο μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε ήταν και η κοπιαστική χειρωνακτική εργασία που απαιτείται, η οποία όμως ως ένα βαθμό λειτουργεί και αγχολυτικά λόγω της άμεσης επαφής με τη γη. Όπως σε όλες τις αγροτικές δραστηριότητες, τον δρόμο χαράζει η ίδια η φύση και οι καιρικές συνθήκες. Η παρατήρηση των φυτών καθώς αυτά αναπτύσσονται αλλά και του τρόπου που ολόκληρη η φύση μεταμορφώνεται κατά τις εναλλαγές των εποχών, ήταν από τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια της περιόδου αυτής που ασχολούμαστε με την καλλιέργεια. Πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση των δυσκολιών και την πορεία της καλλιέργειας υπήρξε η άψογη συνεργασία μας με το Κτήμα Βίωμα (www.bioma.gr) από όπου προμηθευτήκαμε τα σπορόφυτα και η ανά πάσα στιγμή βοήθεια που μας προσέφεραν».

- Ποια είναι τα επόμενα βήματα; Πως οραματίζεστε αυτή τη δραστηριότητα;

«Απώτερος στόχος μας είναι η επέκταση της καλλιέργειας και η παραγωγή  μεγαλύτερης ποικιλίας ειδών αρωματικών φυτών. Η προσπάθεια μας, όμως, βρίσκεται ακόμα σε εμβρυικό στάδιο και προσπαθούμε να κινούμαστε βήμα-βήμα, αργά και προσεκτικά. Προς το παρόν, έχουμε συγκομίσει τη ρίγανη και αναμένονται οι κοπές του φασκόμηλου και του θυμαριού. Αποφασίσαμε να αποξηράνουμε και να επεξεργαστούμε τα βότανα μας μόνοι μας με παραδοσιακές τεχνικές και τέλος να τα συσκευάσουμε ώστε να διασφαλίσουμε την ποιότητα τους σε όλα τα στάδια. Έχουμε ήδη ξεκινήσει τη διαδικασία πιστοποίησης βιολογικής γεωργίας (ΒΙΟ) η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του 2015. Αρχή μας είναι να ακολουθούμε μία διαδρομή καθαρή, σε ισορροπία με τη φύση και να δημιουργήσουμε προϊόντα οργανικά, υψηλής ποιότητας, όπως αυτά που θα θέλαμε και οι ίδιοι να έχουμε στη κουζίνα μας και να τρώμε εμείς και τα παιδιά μας. Οι αξίες και η ανάγκη ύπαρξης και ανάπτυξης της οργανικής καλλιέργειας είναι κάτι στο όποιο πιστεύουμε και ευελπιστούμε να ακολουθήσουν και άλλες τέτοιου είδους αγροτικές δραστηριότητες στο νησί. Θεωρούμε ότι η παραγωγή και διάθεση πιστοποιημένων βιολογικών προϊόντων υψηλής ποιότητας μπορεί να αποτελέσει ισχυρό έρεισμα της τοπικής-τουριστικής αγοράς και να συμβάλλει ουσιαστικά στην ενίσχυση της τοπικής οικονομίας».

Συσκευασίες της ρίγανης διατίθενται στη Λευκάδα στα καταστήματα «νιόκο» και «τραταμέντο», στο φαρμακείο της Ζωής Μπουρσινού, στο «Elitsa» στο Νυδρί, στο «Vena D’ Arte» στον Άγιο Νικήτα και στο Μουσείο Ελιάς “FABBRICA” στον Σύβρο.

Σύντομα θα είναι επισκέψιμη η ιστοσελίδα της επιχείρησηςwww.agrothen.gr καθώς και η σελίδα στο facebook  www.facebook.com/agrothen.lefkasherbs

Αγρόθεν, Αλέξανδρος Λευκάδας, 31100, Τηλ. 26450 20273, agrothen.lefkasherbs@gmail.com

Μετά την μεταπολεμική εποχή της Ελλάδος, το βασικό μηχανοκίνητο μέσο μεταφοράς ήταν, η αξέχαστη σε όλους, «Φλορέτα». Οι νέοι της εποχής εκείνης επιθυμούσαν διακαώς και έκαναν τα αδύνατα δυνατά, ώστε να αποκτήσουν ένα από τα πιο δημοφιλή οχήματα.

Ένα τέτοιο μοτοποδήλατο ήταν μεταφορικό μέσο, εργαλείο δουλείας και αντικείμενο διασκέδασης. Το θρυλικό αυτό μέσο, άρχισε να χάνει την αίγλη του, μετά από 30 περίπου χρόνια, όταν άρχισαν να κυκλοφορούν τα αυτοκίνητα σε μεγαλύτερο βαθμό.

Με τις “φλορέτες” τους λοιπόν, ξεκινούσαν από την Λευκάδα τρεις φίλοι ταξιδεύοντας  στην Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό, αφού το 1971 έφτασαν οδηγώντας μέχρι την Κωνσταντινούπολη!

Ο Φώντας Αθανίτης, ο Δήμος Σάντας και ο Γεράσιμος Τζεφρώνης (Άλογος) κάθε Σεπτέμβρη καβάλαγαν τα “μοτοσακά” τους τα οποία είχαν φορτωμένα με όλες τις απαραίτητες προμήθειες. Στις πόλεις που έφταναν, εντόπιζαν το σημείο που θα πέρναγαν την νύχτα και στην συνέχεια έκαναν την βόλτα τους γνωρίζοντας νέους τόπους και ανθρώπους. Το βράδυ επέστρεφαν στο σημείο που είχαν εντοπίσει, έβαζαν τις φλορέτες σε κύκλο και ξάπλωναν μέσα για να περάσουν την νύχτα.

Από τα ταξίδια αυτά,  τους έμειναν όμορφες αναμνήσεις καθώς και ιστορίες για να θυμούνται όπως η παρακάτω.

Στην διάρκεια ενός ταξιδιού, ένας από τους τρεις φίλους, έχασε τον έλεγχο της φλορέτας -κάτι που ήταν πολύ εύκολο μιας και αρκετοί δρόμοι ήταν χωματόδρομοι- και έπεσε στα χαλίκια, χωρίς ευτυχώς να τραυματιστεί. Όταν σηκώθηκε είχε γίνει κάτασπρος από την σκόνη, έτσι του λέει ο συνοδοιπόρος του “Ε, μωρέ… λουκούμια έτρωγες;“

Σε κάθε τόπο που έκαναν στάση, έβγαζαν και τις απαραίτητες αναμνηστικές φωτογραφίες, μερικές από τις οποίες δημοσιεύουμε παρακάτω.

Ακούστε την νέα μουσική σύνθεση του Λευκαδίτη μουσικού.

Σε rock ρυθμούς μας ταξιδεύει η δεύτερη σύνθεση του Σπύρου Γλένη που έχει τον τίτλο “Nemessis”. Το νέο instrumental κομμάτι αποτελεί μέρος της προσπάθειας του Σπύρου Γλένη για την οποία σε συνέντευξη του στην ιστοσελίδα μας,  είχε αναφέρει χαρακτηριστικά: “Έχω την αίσθηση ότι η ζωή μου έχει γίνει με χρώματα, και κάθε περίοδος έχει και ένα διαφορετικό χρώμα. Κάποια στιγμή όλα αυτά τα χρώματα ενώθηκαν και με γέμισαν εμπνεύσεις τις οποίες έχω καταγράψει. Στη μουσική που γράφω υπάρχουν και βιωματικά στοιχεία που κάποιες φορές προκύπτουν ασυνείδητα και κάποιες συνειδητά. Τώρα είμαι έτοιμος να τις μοιραστώ με τους ανθρώπους.”

Ακούστε το “Nemessis” στο βίντεο που ακολουθεί

Ο ήσυχος εφοπλιστής!

Ποιος είναι ο εφοπλιστής στο Ντουμπάι και ιδιοκτήτης του Αστέρα Τρίπολης Γιάννης Καϋμενάκης που απήχθη η ανιψιά του

Γεννημένος σε ένα μικρό νησάκι, τον Κάλαμο Λευκάδας, απέναντι από τον Μύτικα Αιτωλοακαρνανίας, ο Γιάννης Καϋμενάκης είχε έρωτα από μικρός με τη θάλασσα. Στην πορεία απέκτησε και με το ποδόσφαιρο, φτάνοντας μέχρι την ιδιοκτησία του Αστέρα Τρίπολης. Πρόσφατα απήχθη η ανιψιά του.

Έχοντας δουλέψει για πάρα πολλά χρόνια ως καπετάνιος σε πολλά δεξαμενόπλοια,ο Καϋμενάκης μαζί με τον Α’ μηχανικό του στα περισσότερα από αυτά, Δημήτρη Μπάκο, βρέθηκαν το 2002 να παρακολουθούν μια φιλική αναμέτρηση ανάμεσα στον Αστέρα Τρίπολης και τον Παναρκαδικό, ενώ ήδη τους έδενε μια «αδερφική» φιλία, όπως τη χαρακτηρίζουν οι ίδιοι. Ο μύθος θέλει τον Καϋμενάκη φεύγοντας από το γήπεδο μετά το τέλος του αγώνα να έχει ήδη πάρει την απόφαση να αγοράσει τον Αστέρα, βάζοντας μαζί με τον Μπάκο μέρος του κεφαλαίου τους από την εταιρεία Akron Trade & Transport, η οποία ειδικεύεται στη μεταφορά πετρελαίου και εδρεύει λίγο έξω από το Ντουμπάι.

Με περισσότερα από 26 δεξαμενόπλοια στην κατοχή της εταιρείας, ζει μόνιμα στο Ντουμπάι, ωστόσο μια φορά στις δέκα μέρες βρίσκεται στην Ελλάδα για επαγγελματικούς λόγους. Μαζί με τον Μπάκο έχουν στην κατοχή τους μια από τις μεγαλύτερες φάρμες της Πελοποννήσου, η οποία βρίσκεται 47 χλμ. μακριά από την Τρίπολη, προς τον νομό Λακωνίας, κοντά στο χωριό όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Μπάκος, τις Κολλίνες Αρκαδίας, και συχνά-πυκνά διανυκτερεύουν εκεί για να ηρεμούν όπως λένε από την πίεση της δουλειάς. Πρόσφατα μάλιστα εγκαινίασαν και ένα κατάστημα με βιολογικά προϊόντα στην Άνω Γλυφάδα, τα οποία προέρχονται αποκλειστικά από τη φάρμα τους.

Χαμηλό προφίλ

Ο Γιάννης Καϋμενάκης μπορεί να είναι ένας από τους πλέον ισχυρούς Έλληνες στο χώρο της ναυτιλίας ωστόσο μένει πεισματικά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ειδικά όσοι γνωρίζουν πρόσωπα και καταστάσεις στον Αστέρα, μιλούν για έναν πολύ απλό άνθρωπο, ο οποίος έχει μόνο φίλους και όχι εχθρούς τόσο στις επιχειρηματικές δραστηριότητές του όσο και στο χώρο του ποδοσφαίρου.«Άλλοι έχουν πάθος με τις γυναίκες και άλλοι με απαγορευμένες ουσίες. Εγώ έχω με τον Αστέρα» είχε πει την πρώτη χρονιά που η ομάδα ανέβηκε στη Σούπερ Λιγκ, σκαρφαλώντας τέσσερις κατηγορίες σε ισάριθμες χρονιές.

Σπάνια θα μιλήσει μπροστά στις κάμερες για τον Αστέρα Τρίπολης, ενώ όσες φορές έχουν προσπαθήσει δημοσιογράφοι να του αποσπάσουν μια δήλωση για την ελληνική ομάδα, η απάντηση είναι σχεδόν πάντα η ίδια: «Ο Αστέρας έχει πρόεδρο, προπονητή και παίκτες. Αυτούς βρείτε».

Πηγή: iefimerida.gr 

Γράφει η Χρυσούλα Σκλαβενίτη.

Συνοικία της Βασιλικής στα νοτιοανατολικά της, μετά την εκκλησία του Αγίου Γερασίμου και τους παλιούς νερόμυλους.

Η περιοχή έχει αναπτυχθεί τουριστικά και διαθέτει πολλά τουριστικά καταλύματα. Έχει τέσσερις μικρές παραλίες με βότσαλο, εύκολα προσβάσιμες. Από κει ξεκινά και το μονοπάτι για το Αγιοφύλι, μια από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού, που μπορείς να προσεγγίσεις και με τουριστικά καραβάκια από το λιμάνι της Βασιλικής.

Τα Κολυβάτα πήραν την ονομασία τους από το επίθετο Κολυβάς. Επίθετο που συναντιέται κυρίως στην περιοχή του Αλέξανδρου όπου υπάρχει οικισμός με το ίδιο όνομα.

Συναντιέται ωστόσο και στη Βασιλική και μάλιστα η κεντρική παλιά βρύση στο λιμάνι του χωριού είναι κατασκευασμένη από τον τότε (1904) δήμαρχο Δ. Κολυβά.

Για το πως βρέθηκαν Κολυβαίοι στη Βασιλική υπέπεσαν στην αντίληψή μου δυο απόψεις:

Η μια (από κάτοικο των Κολυβάτων) λέει ότι η περιοχή ανήκε σε κάποιον Κολυβά, χωρίς όμως να γνωρίζει άλλες πληροφορίες για το από που ήταν η καταγωγή του, ο οποίος στη συνέχεια την πούλησε. Παρέμεινε όμως η ονομασία [γενικά η ονομασία τοποθεσιών από επίθετα ή παρωνύμια, υποδηλώνει συνήθως ιδιοκτησία (κτητορικά)].

Η δεύτερη, του Αθηνιώτη (* σελ 366), αναφέρει ότι οι Κολυβαίοι της περιοχής ήρθαν καταδιωγμένοι από την Κεφαλλονιά, και βρήκαν καταφύγιο σ΄ αυτό εδώ το σημείο που το ονομάζει λόφο Βίγλα, αν και η ονομασία του λόφου είναι Σύκερο (σαν Βίγλα υπάρχει τοποθεσία ψηλά στο λόφο) και έδωσαν το όνομα τους στον οικισμό που δημιούργησαν.

Στην ηλεκτρονική διεύθυνση  http://greek-lastnames. blogspot.gr/2009/05/1262.html σε κατάλογο επιθέτων της Κεφαλλονιάς του 1262 αναφέρεται και το επίθετο Νικόλαος Κολυβάς.

Τα Κολυβάτα θεωρούνται από τα πιο όμορφα σημεία της Βασιλικής με θέα τα ανοιχτά του κόλπου και τα απέναντι νησιά Ιθάκη και Κεφαλλονιά.

* Γιάννης Αθηνιώτης Οδοιπορικό Λευκάδος Λευκάδα 1989

Μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον μαέστρο του Ορφέα, που μιλάει για τη μουσική, τον πολιτισμό, τα σωματεία, την παράδοση, αλλά και για το μεγάλο του όνειρο, την επαναλειτουργία της μαντολινάτας του Ορφέα.

της Ειρήνης Βονιτσάνου 

Μετά την ιστορική εμφάνιση της χορωδίας του Ορφέα στο Ηρώδειο, θέλησα να συναντήσω από κοντά τον μαέστρο της χορωδίας και πρωτομάστορα αυτής της εμφάνισης, τον κ. Κώστα Τσίντζα.

Είναι νέος, πολυτάλαντος, με πολλή αγάπη για όσα κάνει και πολλά όνειρα που μετουσιώνει σε πράξεις χάρη στην εργατικότητά του. Είναι απλός και προσγειωμένος και δεν θα το παραδεχτεί, αυτό όμως τον κάνει ακόμη πιο σπουδαίο! Και είναι πράγματι ένα μεγάλο μουσικό κεφάλαιο για τη Λευκάδα!

Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1981. O πατέρας του καταγόταν από το Αγρίνιο και η μητέρα του από τη Λευκάδα. Μέχρι τα επτά του χρόνια έζησε στη Βόνιτσα. Έπειτα μετακόμισαν στη Λευκάδα.

Θυμάται ότι η πρώτη του επαφή με τη μουσική έγινε γύρω στα 10 στη Φιλαρμονική Εταιρία Λευκάδας. Πήγε μόνος του να μάθει κρουστά. Μετά επέλεξε το Μουσικό Σχολείο, όπου ξεκίνησε την ενασχόλησή του με το μαντολίνο. Στα 13 του ήταν μέλος της μαντολινάτας του Ορφέα, μέχρι και τον τερματισμό της λειτουργίας της. Στα 15 άρχισε να παίζει ηλεκτρικό μπάσο σε διάφορα εφηβικά ροκ συγκροτήματα της πόλης, τότε που τα γκρουπάκια ήταν της μόδας. Παράλληλα, μετά από πρόταση του Θανάση Σίδερη, έγινε μέλος της Αγιομαυρίτικης Παρέας παίζοντας μαντολίνο και τραγουδώντας, μέλος της οποίας είναι μέχρι και σήμερα.

Τελειώνοντας το σχολείο έφυγε για την Αθήνα με μοναδική του επιθυμία να ασχοληθεί αποκλειστικά με τη μουσική. Ξεκίνησε μαθήματα κλασικού κοντραμπάσου στο Ωδείο Αθηνών με καθηγητή τον Τάσο Κάζαγλη και ηλεκτρικού μπάσου στο Ωδείο «Φίλιππος Νάκας» με το Γιώτη Κιουρτζόγλου. Παράλληλα εργάζεται ως επαγγελματίας μπασίστας. Το 2013 ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο Κοντραμπάσο και στη Διεύθυνση Χορωδίας.

Μοίραζε από τότε τη ζωή του μεταξύ Αθήνας και Λευκάδας και φυσικά δεν γινόταν να λείπει μουσικά και από το νησί μας. Από το 2003 μέχρι το 2012 δίδασκε μαντολίνο στο Μουσικό Σχολείο Λευκάδας ενώ από το 2009 έως το 2012 διηύθυνε τη μαντολινάτα του σχολείου. Το 2011 ανέλαβε τη μικτή χορωδία του Μουσικοφιλολογικού Ομίλου «Ορφεύς» Λευκάδας μετά από πρόταση του προηγούμενου μαέστρου κ. Διονυσίου Γράψα. Η χορωδία απαριθμούσε γύρω στα 40 μέλη. Όμως ο Κώστας έβλεπε πολύ πιο μπροστά. Μετά από δικές του προτάσεις άρχισε να επαναλειτουργεί η Μουσική Σχολή του Ορφέα το 2011, ενώ ιδρύθηκε και η παιδική χορωδία που ξεκίνησε πέρυσι και συγκέντρωσε 30 παιδιά, με σκοπό να εξελιχθεί και να γίνει και η νεανική.

- Πιστεύεις ότι τα έχετε καταφέρει από το 2011 μέχρι σήμερα;

«Πιστεύω οτι είμαστε σε καλό δρόμο. Άλλωστε όποιος στόχος και να επιτευχθεί, προκύπτει ένας νέος, είναι μια ατέρμονη δημιουργική διαδικασία. Η μουσική σχολή έχει περίπου 80 παιδιά. Μαζί με τις χορωδίες (παιδική-μικτή) 150 άτομα. Δώσαμε στο μουσικό τμήμα του Ορφέα αυτό που έλειπε. Ο Ορφέας πλέον έχει πάρει ζωή! Τις καθημερινές θα ‘βλεπες την πόρτα κλειστή. Πλέον κάθε μέρα υπάρχει κίνηση στο σωματείο, βλέπεις παιδάκια να ανεβοκατεβαίνουν. Νομίζω ότι έχει ανοίξει ο Ορφέας την πόρτα του στον κόσμο, να γνωρίσει και μια άλλη πτυχή της παράδοσης και της μουσικής γενικότερα, κάτι που υπήρχε και είχε ατονήσει και προσπαθούμε να το δώσουμε ξανά στον κόσμο. Μπορούμε να κάνουμε πολύ περισσότερα πράγματα. Αυτό γίνεται με τη δουλειά, η οποία γίνεται στον Ορφέα. Οι καθηγητές είναι επιλεγμένα μέλη και είναι ευτυχία για τη Λευκάδα και για τον Ορφέα να έχει τέτοιου επιπέδου καθηγητές. Και δεν μιλάω προσωπικά για μένα, μιλάω για τους υπόλοιπους καθηγητές. Πρέπει να το αγκαλιάσει κι άλλο ο κόσμος, πρέπει και το σωματείο να δουλέψει όσο το δυνατόν καλύτερα, ούτως ώστε να μπορέσουμε να είμαστε αντάξιοι των απαιτήσεων και να μπορέσουμε να κάνουμε πραγματικότητα την μαντολινάτα. Προσωπικά αυτό είναι το όνειρο μου, γιατί αγαπώ την παράδοση, αγαπώ το σωματείο και θέλω να προχωρήσει, να πάει δυο βήματα μπροστά. Ότι μπορέσουμε να προσθέσουμε (το λέει και λάμπει το πρόσωπό του). Ο Ορφέας ξεκίνησε τη λειτουργία του με χορωδία και μαντολινάτα. Θεωρώ αδιανόητο, το ένα από τα τμήματα που ίδρυσε το ιστορικό αυτό σωματείο, να μην λειτουργεί. Οι μουσικοί που θα την πλαισιώσουν υπάρχουν, αλλά δεν έχουμε τα όργανα…».

Μου μιλούσε για συγχορδίες, σύνολα, νότες, μελωδίες, μουσικά όργανα, έκταση φωνής κι εγώ κι ας μην ξέρω πολλά περί μουσικής, ένιωθα την αγάπη του και πως όντως η μουσική είναι η ζωή του!

«Πρέπει να φέρουμε τον κόσμο κοντά μας και να του δείξουμε ότι η μουσική δεν είναι για τους λίγους ή για τους εκλεκτούς ή για τους περίεργους ή για τους ρομαντικούς. Η μουσική είναι για όλους. Και μπορούν όλοι να συμμετέχουν και να δουν την ομορφιά της μουσικής. Γιατί ουσιαστικά και μουσικός να μην είσαι, όταν συμμετέχεις σε ένα μουσικό σύνολο, όπως η χορωδία, αυτομάτως είσαι μουσικός. Δηλαδή ο ακροατής που θα είναι στο κοινό, σε κρίνει σαν μουσικό, δε σε κρίνει σαν τον «ερασιτέχνη», ο οποίος έχει αγάπη για το τραγούδι και είναι σε μια Χορωδία. Το θέμα είναι να προσπαθήσουμε να φέρουμε τον κόσμο να γνωρίσει τη μουσική, να αγαπήσει τη μουσική και να καταλάβει τη σημαντικότητά της μέσα στη ζωή του. Δεν μπορώ να το εξηγήσω αλλιώς, ο μόνος τρόπος να το καταλάβει κάποιος, είναι μόνο να ‘ρθει και να το νιώσει. Κι αυτός με τη σειρά του δεν θα μπορεί να το εξηγήσει. Γιατί το να ακούς τη μουσική με το να παράγεις μουσική, δεν έχει καμία σχέση. Είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό. Κι από τη μουσική δεν έχει κανένας να χάσει, μόνο να κερδίσει».

- Το Ηρώδειο πως προέκυψε;

«Δεχτήκαμε μια πρόταση με αφορμή τη συμπλήρωση 150 ετών από την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Ήταν ιδέα του μαέστρου Ιάκωβου Κονιτόπουλου, ο οποίος διηύθυνε την παράσταση. Είχε σαν όνειρο να συμμετέχουν χορωδίες απ’ όλα τα Επτάνησα, να υπάρχει από κάθε νησί τουλάχιστον μια συμμετοχή, ούτως ώστε όλα τα Επτάνησα να συμμετέχουν στην εκδήλωση. Δεχτήκαμε με μεγάλη χαρά και τιμή την πρόταση, γιατί το να συμμετέχει ένα σωματείο από την Λευκάδα σε μια τέτοια ιστορική εκδήλωση για τα Επτάνησα είναι πολύ σημαντικό. Κάναμε ότι μπορούσαμε και πιστεύω ότι το χαρήκαμε κιόλας, γιατί το σωματείο μπορεί να μην έχει άλλη παρόμοια ευκαιρία. Υπάρχουν σωματεία που δεν έχουν τραγουδήσει στο Ηρώδειο και ίσως να μην τραγουδήσουν ποτέ. Λάβαμε το υλικό, ήταν κάτι το εξαιρετικά δύσκολο. Είκοσι τέσσερις ωδές που έπρεπε από τα μέσα του Φλεβάρη, μέχρι τις αρχές Ιουλίου που ήταν η εκδήλωση, να έχουν διδαχθεί και να τις γνωρίζουν οι χορωδοί, οι οποίοι έδειξαν μεγάλη υπομονή, αφιέρωσαν πολύ χρόνο. Μιλάμε για τουλάχιστον 3-4 δίωρες πρόβες την εβδομάδα, που όσο πλησίαζε ο καιρός γινόταν και καθημερινές για να τα καταφέρουμε».

- Η αίσθηση όταν ήσασταν εκεί;

«Ήταν κάτι μαγικό! Κι αν δεν ήσουν εκεί να το ζήσεις δεν μπορείς να το περιγράψεις. Μόνο το νιώθεις. Ο χώρος σε συνδυασμό με το έργο, με τον όγκο των χορωδών, ήταν κάτι απερίγραπτο. Το κοινό που ήταν εκεί το απόλαυσε και έλεγε ότι ήταν μαγικό. Και μόνο το αντάμωμα όλων των Επτανησίων, ούτε αυτό έχει ξαναγίνει. Ήταν κι αυτό ένα στοίχημα που έβαλε ο Ιάκωβος Κονιτόπουλος και θεωρώ ότι σε ένα μεγάλο βαθμό το πέτυχε. Ήταν ρίσκο και για τον ίδιο. Το να βάλεις 12 χορωδίες να συμπράξουν, οι οποίες βρέθηκαν για πρώτη φορά μια μέρα πριν τη συναυλία, είναι ρίσκο. Η εκδήλωση ήταν απόλυτα πετυχημένη. Βοήθησε η πολύ καλή προετοιμασία των χορωδιών. Μπορεί το «ταξίδι» να ήταν επίπονο, αλλά ο προορισμός μας αντάμειψε όλους. Να είσαι στο Ηρώδειο και να τραγουδάς τον «Ύμνο Εις Την Ελευθερίαν» μπροστά σε 4500 χιλιάδες κόσμο, είναι κάτι μαγικό! Να ευχαριστήσω τους χορωδούς γιατί αφιερώθηκαν σε αυτό. Η βαρύτητα μιας τέτοιας πρόσκλησης, ήταν πρόκληση γι’ αυτούς. Δεν ήταν κάτι απλό να βγάλεις μέσα σε ένα τρίμηνο υλικό που σε άλλες, ίσως, συνθήκες να χρειαζόταν τρία χρόνια, από άποψη όγκου. Αφιέρωσαν πολύ χρόνο και δείξαμε ότι μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα αν εργαστούμε. Καλούμε και τον υπόλοιπο κόσμο της Λευκάδας να γνωρίσει το χορωδιακό τραγούδι. Είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία αυτή, να έρθουν να το δουν, να «γευτούν» τη χορωδιακή μουσική κι αν τους αρέσει μπορεί να γίνουν μέλη του Ορφέα και να έρθουν στην οικογένειά μας».

- Λες ότι αν εργαστούμε μπορούμε να κάνουμε πολλά πράγματα. Είναι κι ένα γενικότερο μήνυμα για τον πολιτισμό της Λευκάδας;

«Σε ότι κάνουμε, αν αφοσιωθούμε, εργαστούμε και το αγαπήσουμε, σίγουρα θα υπάρξει πρόοδος. Κι αν καταφέρουμε να φτάσουμε στα όρια μας, έστω αν τα ξεπεράσουμε και λίγο, αυτό θα είναι νομίζω το τέλειο. Είναι πολύ δύσκολο κι απαιτεί κόπο. Γιατί οτιδήποτε συμβαίνει και είναι αξιόλογο γίνεται μόνο μέσω δουλειάς, δε γίνεται με κανέναν άλλο τρόπο, δεν μπορεί να γίνει αλλιώς. Το ταλέντο και μόνο, δεν επαρκεί».

- Πως θα ‘θελες να δεις πολιτιστικά τη Λευκάδα σε δέκα χρόνια από τώρα; Ή τι δεν θα ‘θελες που υπάρχει τώρα;

«Ανοίγεις μεγάλη συζήτηση. Δεν ξέρω πόσο μπροστά μπορεί να πάει με τις υπάρχουσες συνθήκες και προδιαγραφές.Δυστυχώς στη Λευκάδα δεν έχουμε θέατρο και χωρίς αυτό δεν γίνεται τίποτα. Το ημιτελές θέατρο, το «θέατρο φάντασμα», έχει στοιχειώσει την πολιτιστική εξέλιξη του νησιού μας. Δεν υπάρχει χώρος να κάνεις συναυλία απαιτήσεων. Καλούμε χορωδίες και δεν μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες τους. Και όταν λέμε τις ανάγκες τους, μην πάει το μυαλό σας σε εξειδικευμένα τεχνικά θέματα, όπως ηχητική καταλληλότητα του χώρου, αλλά στο πολύ απλό ερώτημα πως θα χωρέσουν επί σκηνής. Δεν είναι ντροπή για τον τόπο μας; Ίσως όμως να είναι η μικρότερη, γιατί ετούτο το μικρό νησί έχει κατασκευάσει ή επισκευάσει τα τελευταία 25 χρόνια τέσσερα Δημαρχεία, αλλά όχι την οικία Σικελιανού ή των Ζαμπελίων ή το Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα που είναι υπό κατάρρευση. Πως μπορούμε να μιλήσουμε για πολιτισμό και την εξέλιξή του όταν δεν σεβόμαστε ή δεν γνωρίζουμε την ιστορία του;

Πρέπει οι δημοτικοί παράγοντες, τα σωματεία και όλοι γενικότερα οι πολιτιστικοί φορείς, να μην βλέπουν τον πολιτισμό ως κάτι το κατεστημένο κι ότι απλά κάτι πρέπει να γίνει, πρέπει π.χ. να κάνω τις Γιορτές Λόγου και Τέχνης ή το Φεστιβάλ. Χρειαζόμαστε εκδηλώσεις με ποιότητα και αν έχουμε την ευχέρεια να είναι και σε ποσότητα, ακόμη καλύτερα. Πρέπει να ασχοληθούν πιο συγκεκριμένα πάνω στα πολιτιστικά του νησιού και να έχουν γνώμες και προτάσεις από άτομα που ασχολούνται με τις Τέχνες στη Λευκάδα και όχι μόνο. Κι αυτό επειδή στο αντικείμενο τους είναι πιο εξειδικευμένοι θα μπορέσουν να δώσουν ιδέες για να προχωρήσουμε μπροστά. Επαναλαμβάνω όμως οτι χωρίς τα παραπάνω δεν πρόκειται να γίνει απολύτως τίποτα».

- Άρα πρέπει να επαναδομήσουμε τα πολιτιστικά δρώμενα στο νησί;

«Ναι, βέβαια, πρέπει να τα επαναδομήσουμε. Πρέπει να ασχοληθούμε πιο συγκεκριμένα, πολύ σοβαρά και υπεύθυνα. Είμαι της άποψης ότι δεν κάνω κάτι ποτέ για να το κάνω. Γιατί με ένα ραβδάκι, το οποίο θα χτυπήσει κάποιον, δεν γίνεται τίποτα. Δεν μπορεί να γίνει. Χρειάζεται σεβασμό, γνώση, ικανότητα και αγάπη στην τέχνη που υπηρετεί ο καθένας μας».

- Με γνώμονα την παράδοση;

«Πολύ καλό κι εξαιρετικό είναι να στηρίζουμε την παράδοσή μας κι είναι το πρώτο που επιβάλλεται να κάνουμε. Από κει και πέρα πρέπει να δώσουμε στον κόσμο κι άλλα δείγματα, διότι το κοινό επιζητά και την διαφορετικότητα».

- Τελικά τι είναι η μουσική για σένα;

«Η ζωή μου! Με εκφράζει, μου αρέσει, είναι η καθημερινότητά μου, σκέφτομαι τη μουσική, παίζω μουσική. Δεν μπορώ να εκφραστώ χωρίς μουσική. Είναι ανάγκη. Και αυτό που σου δίνει η μουσική δεν μπορεί να στο δώσει καμιά τέχνη.Μπορεί να έχεις προβλήματα, να έχεις το οτιδήποτε κι εκείνη την ώρα που θα ακουμπήσεις το όργανο και θα παίξεις, έχει αδειάσει το μυαλό σου, έχουν φύγει όλα».

- Και ποια είναι τα όνειρά σου;

«Όνειρα…στόχους βάζω. Στόχους, βήμα βήμα να μπορέσουμε να καταφέρουμε αυτό που είναι καλό για το σύλλογο και για τον τόπο».

Στη Μουσική Σχολή του Ορφέα φέτος παραδίδονται μαθήματα:

Κιθάρας:  καθηγητές Μαρία Γιαννικοπούλου, Δημήτρης Γιαννικόπουλος

Μαντολίνου: καθηγητής Κώστας Τσίντζας

Βιολιού: καθηγήτρια Βανέσα Αθανασίου

Πιάνου: καθηγήτρια Ελένη Περδικάρη

Κοντραμπάσου: καθηγητής Κώστας Τσίντζας

Ακορντεόν: καθηγητής Αυγουστίνος Καραβίας

Υπεύθυνη είναι η κ. Χαρά Κατσέα, τηλ. επικοινωνίας 6976281869. Για το χορωδιακό τμήμα μπορείτε να επικοινωνείτε με τον κ. Τσίντζα στον αριθμό 6972405946. Για την παιδική χορωδία με την κ.Ελένη Περδικάρη στον αριθμό 6948592613.

Σημ.: Ευχαριστώ θερμά τον κ. Τσίντζα για την παραχώρηση της συνέντευξης. Είναι τιμή μου και χαρά μου που τον γνώρισα! Οι προσωπικές φωτογραφίες αντλήθηκαν από τον προσωπικό του λογαριασμό στο facebook με τη σύμφωνη γνώμη του, ενώ οι φωτογραφίες της χορωδίας του Ορφέα και της εμφάνισης στο Ηρώδειο αντλήθηκαν από το προσωπικό αρχείο της κ. Καίτης Κακαβούλη με τη σύμφωνη γνώμη της.

Η Λευκάδα είναι το πρώτο νησί του Ιονίου πελάγους πάνω από το οποίο πέταξαν τα φτερά της Αερολέσχης Αθηνών “Δαίδαλος”.

Όπως αναφέρει το μέλος της αερολέσχης  Ευάγγελος Αθανασόπουλος “η Λευκάδα μαζί με την Εύβοια είναι τα δυο μοναδικά νησιά στην Ελλάδα στα οποία η πρόσβαση γίνεται οδικώς. Επειδή λοιπόν είχαμε φωτογραφίσει πολλές φορές την Χαλκίδα είπαμε να βγάλουμε και την όμορφη Λευκάδα.”

Δείτε τις φανταστικές αεροφωτογραφίες της Λευκάδας που ακολουθούν.

“Μα που είναι αυτό;” θα αναρωτηθείτε… και δικαίως!
Κι όμως γνωρίζετε πολύ καλά!

Είναι σχεδόν … το “σήμα κατατεθέν” του νησιού!

Η πιο νότια παραλία του με το εκπληκτικό άγριο τοπίο των κάθετων βράχων και των γαλαζοπράσινων νερών.
Μια από τις κορυφαίες παραλίες της Μεσογείου αλλά και του πλανήτη ολόκληρου!
Δεν είναι τυχαίο ότι βρίσκεται διαρκώς στην πρώτη πεντάδα, στις λίστες των πιο δημοφιλών και ωραιότερων παραλιών του κόσμου, από έγκυρες διαδικτυακές ταξιδιωτικές σελίδες και ταξιδιωτικά περιοδικά!

Φυσικά μιλάμε για το Πόρτο Κατσίκι!

Βρίσκεται νοτιοδυτικά του Αθανίου, σε απόσταση περίπου 45 χμ από την πόλη της Λευκάδας και φτάνεις εκεί ακολουθώντας τον ασφαλτοστρωμένο αν και όχι σε πολύ καλή κατάσταση δρόμο, μέχρι τους χώρους στάθμευσης πάνω από την παραλία. Στη συνέχεια μετά από αρκετά σκαλοπάτια βρίσκεσαι στην αμμουδιά ή αλλιώς στον παράδεισο. Τον πρώτο χωμάτινο δρόμο άνοιξε ο κοινοτάρχης Αθανίου Σιμωνίδης την δεκαετία του ΄80.

Το αρχικό όνομα της, καθώς και της γύρω περιοχής που ως τοπωνύμιο ακούγεται και σήμερα είναι “Μ(ου)τλού”.

Η ονομασία Πόρτο Κατσίκι, σύμφωνα με ηλικιωμένο που συνάντησα στο Αθάνι, οφείλεται σε Ιταλούς στρατιώτες που στην προσπάθεια τους να αποφύγουν την θαλασσοταραχή, αγκυροβόλησαν το καΐκι που τους μετέφερε, στο εσωτερικό του βράχου που προστατεύει την αμμουδιά από το βοριά. Βγαίνοντας στην στεριά προσέγγισαν μαντρί που υπήρχε λίγο παραπάνω για να περάσουν το βράδυ και ο βοσκός τους περιποιήθηκε σφάζοντας ένα κατσίκι για να φάνε. Έτσι έβγαλαν την ονομασία χρησιμοποιώντας το “πόρτο” για το χώρο που προστάτεψε το καΐκι τους και το “κατσίκι” που ικανοποίησε την πείνα τους.

Ωστόσο πληροφορήθηκα και άλλη εκδοχή, χωρίς να μπορέσω να διασταυρώσω, ούτε την μια ούτε την άλλη.

Σύμφωνα με το κο Νώντα Γαζή, έως το 1980 υπήρχε πινακίδα στην διασταύρωση Πόρτο Κατσίκι-Φάρου που έγραφε: “Μουτλού”. Ψάχνοντας να βρει πώς βγήκε η νέα ονομασία, έμαθε ότι δόθηκε από τον καθηγητή γυμνασίου Αριστείδη Κατωπόδη και τον Κώστα Αραβανή (Τσουκνίδα), χωρίς όμως να μάθει το γιατί.

Αν δεν την έχετε επισκεφτεί ως τώρα …που δε νομίζω, καιρός να το κάνετε!

Χρυσούλα Σκλαβενίτη

Κατεβάστε σε ψηφιακή μορφή το βιβλίο του Θοδωρή Γεωργάκη.

Μεγάλη η χαρά σήμερα για την ομάδα του My Lefkada, αφού έχουμε την τιμή να δημοσιεύουμε στην ιστοσελίδα μας το εξαιρετικό βιβλίο “Σφακιώτες Λευκάδας: Το Λίνκο της Καρδιάς μας” του συνεργάτη μας Θοδωρή Γεωργάκη, ο οποίο για αρκετό καιρό τώρα, επιμελείται την στήλη “Παρεμβάσεις” στην οποία δημοσιεύει πάντα ενδιαφέροντα άρθρα.

Άνθρωπος δραστήριος, με ευαισθησίες και ενδιαφέροντα ο Θοδωρής, ακούραστος, μελέτησε για χρόνια την ιστορία της περιοχής των Σφακιωτών Λευκάδας, συλλέγοντας στοιχεία για την ιστορία, την παράδοση και τον πολιτισμό της περιοχής και των ανθρώπων που κατοικούν σε αυτή, αλλά και σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

Τα αποτελέσματα της έρευνας του με κόπο, επιμονή αλλά και μεράκι, κατάφερε και τα συγκέντρωσε στο ψηφιακό βιβλίο το οποίο δημοσιεύουμε σήμερα και το οποίο ευχόμαστε πολύ σύντομα να δούμε και σε έντυπη μορφή.

Δημοτικό σχολείο Πινακοχωρίου. Ιούνιος 1965. Ο συγγραφέας στο μέσον με την μπόλια… επ’ ώμου

---

Ο ίδιος για το βιβλίο του αναφέρει:

Χρόνια ολόκληρα, από φοιτητής, στροβίλιζε στο μυαλό μου η ιδέα να γράψω για τον τόπο που γεννήθηκα, για τους Σφακιώτες Λευκάδος. Μια περιοχή με ιδιαίτερη ιστορία,  μια ιστορία με εξεγέρσεις και επαναστάσεις κατά των ξένων δυναστών, που γνώρισε το νησί της Λευκάδος, στο διάβα των αιώνων, και η οποία ιστορία  θα μπορούσε κάλλιστα να συγκεντρώσει το πανελλήνιο ενδιαφέρον, όμως χάνεται και αυτή μέσα στην δίνη των προβλημάτων της καθημερινότητας.

Υλοποιώντας αυτό τον μύχιο πόθο μου, συγκέντρωνα λιθαράκι-λιθαράκι κάθε στοιχείο, που συναντούσα, για τους Σφακιώτες, εντός και εκτός Λευκάδος, προκειμένου, κάποια στιγμή, να μπορέσω να δημιουργήσω ένα βιβλίο. Αυτή η δυνατότητα  μου δόθηκε ευθύς μόλις περάτωσα την τραπεζική μου καριέρα και πέρασα στο στάδιο της συνταξιοδότησης.

Δεν είμαι επαγγελματίας συγγραφέας. Είμαι, όμως, επαγγελματίας … εραστής των Σφακιωτών και της Λευκάδος  γενικώτερα. Θεωρώ, ως εκ τούτου, πως, αυτή η πρωτόλεια δουλειά μου, θα τύχει της επιείκειας των αναγνωστών, και κυρίως θα υπάρξουν, ευελπιστώ, θετικά και δημιουργικά σχόλια, τα οποία, όντας σε ηλεκτρονική ακόμη μορφή το βιβλίο, θα μου δοθεί η ευκαιρία να τα ενσωματώσω, ώστε να προχωρήσω στην έκδοσή του.

Θέλω να ευχαριστήσω την φιλόξενη ιστοσελίδα”My Lefkada”  και τον ιδιοκτήτη της  Νίκο Καββαδά, που μου δίνουν την ευκαιρία να απευθυνθώ στους αναγνώστες, με τούτο το ταπεινό μου πόνημα, για το Λίκνο της καρδιάς μου, τους Σφακιώτες Λευκάδος.

Ευχαριστώ
Θοδωρής  Γεωργάκης

Γυμνασιόπαιδα της δεκαετίας του 1950, κοντοβράκι και πηλήκιο με σήμα την κουκουβάγια. Πρώτος αριστερά ο ιερέας, σήμερα, π. Ιωάννης Σκιαδαρέσης

Βιογραφικό του συγγραφέα

Γεννήθηκε στο Πινακοχώρι Σφακιωτών Λευκάδος το 1954. Φοίτησε στην Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή και Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έκανε επαγγελματική καριέρα σαν τραπεζικό στέλεχος σε μεγάλα καταστήματα των Αθηνών, ενώ επί εξαετία χρημάτισε Διευθυντής σε τραπεζικό κατάστημα της Λευκάδας. Στις αρχές του 1980 ασχολήθηκε με την αθλητική δημοσιογραφία, σε αθηναϊκές εφημερίδες, κυρίως στα θέματα της ιστορικής ομάδας της ΑΕΚ.

Στην Λευκάδα, παρουσίασε στον τοπικό τηλεοπτικό σταθμό, εκπομπή για πολιτιστικά, ιστορικά και λαογραφικά θέματα του νησιού της Λευκάδας, ενώ αρθρογραφεί τακτικά σε ηλεκτρονικές εφημερίδες.

Προσωπική του δημιουργία είναι το CD “Μουσικό Σεργιάνι στην Λευκάδα” με σπάνια Λευκαδίτικα τραγούδια του παρελθόντος.

Κατεβάστε το βιβλίο από κάνοντας [κλικ εδώ]

Κείμενο-Φωτογραφίες: Χρυσούλα Σκλαβενίτη

Νοτιοανατολικά του χωριού Βουρνικάς, στη θέση Ροδάκι, βρίσκεται το καθολικό της Ι. Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου.

Στην περιοχή έγιναν ανασκαφές από τον Wilhelm Dörpfeld, το 1905.

Σύμφωνα με τα ευρήματά του, ο ναός του Αγίου Ιωάννη, είναι χτισμένος στο δάπεδο αρχαίου δωρικού ναού, αγνώστου γυναικείας θεότητας. ο οποίος ήταν μεγαλύτερος από το ναό του Ηφαίστου στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας αλλά και του Ποσειδώνα στο Σούνιο και λειτουργούσε μέχρι και τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Αν και δεν υπάρχει κανένα εύρημα που να δίνει ενδείξεις για τη θεότητα στην οποία ήταν αφιερωμένος, θεωρήθηκε ότι πρόκειται για ναό της θεάς Δήμητρας, σύμφωνα με την αντίληψη των χωρικών τότε, που “προέκυψε πιθανώς εκ της υπάρξεως των σιδηρών υνίων (γενιών) τα οποία φυλάσσονται εις τον ναό”. Πλέον φυσικά αυτά τα ευρήματα δεν υπάρχουν στην εκκλησία, όμως η ντόπια παράδοση για αυτά έχει παραμείνει, λέγοντας μάλιστα ότι ήταν φτιαγμένα από χρυσό.

Η παράδοση που υπάρχει ακόμα και σήμερα, είναι ότι όποιο άτεκνο ζευγάρι, κατά τη διάρκεια της λειτουργίας προσπαθήσει να “κολλήσει” ένα μικρό κέρμα στην εικόνα του αγίου, και τα καταφέρει, σύντομα θα αποκτήσει παιδί και μάλιστα αγόρι. Γι΄ αυτό και η τοπική λαϊκή παράδοση δίνει στον άγιο στο Ροδάκι το όνομα “Σερνικάρης”.

Η εκκλησία είναι χτισμένη από πολλά κομμάτια του αρχαίου ναού, τα οποία μπορεί να διακρίνει κανείς τόσο στο εξωτερικό (τοιχοποιία) , όσο και στο εσωτερικό διάκοσμό της. Η Αγία Τράπεζα είναι τοποθετημένη πάνω σε κιονόκρανο του αρχαίου ναού (του 5ου ή 6ου αιώνα), όπως και η Ιερά Πρόθεση (Ιερό Βήμα).

Στο ιερό υπάρχουν επίσης τοιχογραφίες εξαιρετικής τεχνοτροπίας, που έχουν διατηρηθεί σε ικανοποιητική κατάσταση. Από αυτές η Ανάληψη και οι Ευαγγελιστές Ματθαίος και Μάρκος, καθώς και τα στηθάρια με τους προφήτες, μπορούν να αναχθούν στο β΄ μισό του 17ου αιώνα, ενώ οι υπόλοιπες είναι πιθανόν του 18ου αιώνα.(1 σελ 23)

Ο ναός χτίστηκε το 1654 από τον Ιερομόναχο Μητροφάνη Χαμοσφακίδη, [σε θέση παλαιότερου βυζαντινού(1 σελ 49)], όπως αναφέρει σε έγγραφο της 15ης Μαρτίου του 1654: “…ο τόπος που έκτισα τον αυτόν Ναόν είναι εδικός μου, ήγουν πατρογονικός μου με τα περίγυρα και χωράφια όπου ηβρίσκονται ολόγυρα, την οποία έκτισα με το πράμα μου και με βοήθεια των χριστιανών….”. (2 σελ 317)

Αρχικά χτίστηκαν επίσης τρία κελιά και οικίσκοι και στη συνέχεια στήθηκε η μονή στην οποία έγινε ο ίδιος ηγούμενος. Στη μονή πρόσφερε ο ίδιος μια σειρά κτημάτων σε διάφορες τοποθεσίες  γύρω από το ναό και στην ευρύτερη περιοχή.

Στη συνέχεια (1660) ο αδερφός του κτήτορος, επίσης ιερομόναχος, Γερμανός Χαμοσφακίδης, αφιέρωσε κι άλλα κτήματα στο ναό, όπως επίσης και ο ανιψιός του το 1670 πρόσφερε κτήματα και ζώα στη μονή,

Στα τέλη του 18ου αιώνα η μονή περιέρχεται στο Δημόσιο, και στις 3 Μαΐου 1797 , με θέσπισμα του τότε Γενικού Προνοητού Θαλάσσης Καρόλου Ουϊδμαν, γίνεται μετόχι της Μονής Ασωμάτων της Βαυκερής, “λόγω της αθλίας καταστάσεως εις ην ευρίσκετο”.(2 σελ319)

Το 1803 ο τελευταίος απόγονος των Χαμοσφακίδων, Μιχαήλ, ζήτησε την επιστροφή της Μονής “… ότι αυτή τω ανήκε Πατρωνομικώ δικαιωμάτι”, βασιζόμενος στο αρχικό έγγραφο του κτήτορος του ναού Μητροφάνη Χαμοσφακίδη που ανέφερε: “Ο αυτός Ναός του Αγίου Ιωάννου να αγρικιέται Ιούς Πατρονάτο(*) ήγουν να είναι εις την εξουσίαν των αδερφιών μου και κληρονόμων τους των Χαμοσφακιάδων. Να είναι πάντα εις το ποσέσο(*), μην ημπορώντας να τους κάνη κανείς διαφορά το κάθε καιρό, μόνον να ξακολουθά εις την γενεάν μου και βεβαιόνω με το ίδιον μου χέρι”. Η αίτηση του όμως απερρίφθη και παρέμεινε μετόχι της Μονής των Ασωμάτων.

Για τη συντήρηση και την ολική αποκατάσταση το Ιερού Ναού και του γύρω χώρου, γίνεται σήμερα προσπάθεια από τον σύλλογο Βουρνικιωτών Λευκάδας “Ο Άϊ Γιάννης στο Ροδάκι”.

Στο Ναό πραγματοποιούνται Ιερές Ακολουθίες στις 8 Μαϊου και στις 26 Σεπτεμβρίου, στην εορτή και τη μετάσταση του Αγίου αντίστοιχα, τον Αύγουστο και τη Μεγάλη Εβδομάδα. Στον εξωτερικό χώρο του τείχους του ναού υπάρχει μεγάλο πλάτωμα με βελανιδιές και ρουπάκια που φιλοξενεί διάφορες εκδηλώσεις, μετά τα μυστήρια, καθώς και λαϊκό γλέντι που διοργανώνει ο σύλλογος κάθε Αύγουστο.

Υπάρχει μια τοπική παράδοση που σχετίζεται με το μοναστήρι και τον Άγιο

“Η λιθιά που γκρεμιζόταν τη νύχτα”

Ένας χωρικός, που τα χωράφια του συνορεύανε με τα κτήματα του Αγ Ιωάννου, επήγαινε τη νύχτα κρυφά και έφτιαχνε λιθιά, κλέβοντας σιγά σιγά και λίγο λίγο από τα χωράφια του αγίου. Εκεί όμως που έκανε αυτό, άκουσε μια φωνή να του λέει: “Αυτό που κάνεις δεν είναι καλό πράμα” Και κάθε πρωί η λιθιά βρισκότανε γκρεμισμένη. Αυτός όμως επέμενε. Κάποιο σούρουπο που έφτιαχνε πάλι τη λιθιά, έμεινε παράλυτος.(3 σελ295)

* Ιούς πατρονάτο = πατρωνικό δικαίωμα

Ποσέσο = κατοχή

Πηγές:

http://www.1654.gr/

1) Η χριστιανική Τέχνη στη Λευκάδα 15ος – 19ος αιώνας (Πρακτικά Γ΄Συμποσίου της Εταιρείας Λευκαδικών Μελετών) Λευκάδα 8 – 9 Αυγούστου 1998  Αθήνα 2000

2) Κωνστ. Γ. Μαχαιρά Ναοί και Μοναί Λευκάδος   Αθήνα 1954

3) Πανταζής Κοντομίχης Λαογραφικά Σύμμεικτά Λευκάδας ΓΡΗΓΟΡΗ

Επιτέλους ήρθε ο καιρός να μείνω κι εγώ δυο μέρες με παρέα. Έλα Ανέστη, ελάτε κι εσείς παιδιά να κουβεντιάσουμε, όλα με εγκατέλειψαν τώρα τελευταία, μα η κουβέντα πιο πολύ.

• Τι λες παππού; Η παρέα σου, η γυναίκα σου θέλω να πω, δε συζητάει;
• Άστην αυτή, να μουρμουρίζει ξέρει. Αυτό μόνο απ’ το πρωί ως το βράδυ. Πού ν’ αντέξει κανείς… Έπειτα βάρυνε τελευταία.

Στο χωριό το τζάκι έκαιγε και τα καλά. Ο βοριάς λυσσομανούσε, έδερνε τα γέρικα κλαδιά των πλατάνων, έπαιρνε τα ξερά φύλλα και βογκούσε. Κι οι χωρικοί, οι γέροι δηλαδή, κλεισμένοι στα σπίτια τους. Με τη μοναξιά τους. Παρέα τους η τηλεόραση και τα τηλέφωνα. Και μόλις σουρούπωνε κουκουλώνονταν στις κουβέρτες και τα παπλώματα και περιμένανε να ξημερώσει. Βαριά κι απέραντη η νύχτα, μα αβάσταχτη η νοσταλγία της ζωής που πέρασε και τους έχει αφήσει ανήμπορους.

Και σαν έφταναν οι γιορτές των Χριστουγέννων, περιμένανε τα παιδιά και τα εγγόνια τους, για ν’ ανασάνουν. Έτσι ο κυρ – Γιάννης πετούσε απ’ τη χαρά του, γιατί μια και γιόρταζε κιόλας τότε , γιόμιζε το σπίτι του κόσμο και χαρά. Εκείνη τη βραδιά δεν είχε ύπνο. Και σαν η γυναίκα του, η κυρά Μαριώ, πήγε να ξαπλώσει, στρώθηκε για τα καλά στη γωνιά και φόρτωσε το μπουχαρί ξύλα ως απάνου, να φουντώσει η φλόγα, να ‘ναι ζεστά και να μιλήσει για τη ζωή του. Ιδιαίτερη αδυναμία είχε στο γαμπρό του τον Ανέστη, γιατί τον άκουγε και τον συζητούσε. Η κόρη του; Όλο δουλειές. Τα εγγόνια του τον αγαπούσαν, έξι στον αριθμό, αλλά και τον βαριόντουσαν τώρα που μεγάλωσαν. Όμως εκείνη τη βραδιά, θες ο καιρός, θες οι μέρες, θες τα γεράματά του, κυριάρχησε μια παράξενη έλξη, λες και δεν τον είχαν ξανακούσει να μιλάει.

-Λοιπόν παιδιά μου όλα καλά; Να ξέρετε, η ουσία του ανθρώπου είναι μία, σαν είναι νέος, σαν είναι παιδί νιώθει καλά. Μετά όλα χάνονται. Ο χρόνος ο άτιμος, αυτός τα παίρνει όλα: την ομορφιά, τη δύναμη, την υγεία μας. Κι είμαστε ευτυχισμένοι σαν ξέρουμε πως τα παιδιά μας, ας μένουν μακριά, είναι καλά. Μα ξέρετε τι παθαίνω σαν περιμένω να χτυπήσει το τηλέφωνο κι αυτό το ρημάδι σωπά; Παθαίνω μεγάλη ζημιά, χάνομαι, λέω πως όλοι με ξεχάσατε, πως ξόφλησα, αλλά η μουρμούρα της Μαριώς με ζωντανεύει.

-Τι λες βρε παππού; Αντέχεις;

-Ναι σου λέω Ανέστη, ξανανιώνω, αφού με βάζει στη θέση μου. Σας δικαιολογεί, λέει πως οι δουλειές, οι σκοτούρες, η καθημερινότητα σάς κάνουν έτσι κι εγώ παρηγοριέμαι κι ελπίζω και περιμένω.

-Καλά κάνεις, σ’ αγαπάμε, όπως τα λέει η Μαριώ είναι, μα πες μας καμιά ιστορία να περάσει η βραδιά, αφού η κόρη σου μας ξέχασε με τις δουλειές , αλλά να, στολίζει το δένδρο μαζί με τα μικρά καλό δε γίνεται; είπε ο Ανέστης.

-Πολύ καλό, φέρε και το κοκκινέλι να πίνω από λίγο. Αυτό με κράτησε στα ογδόντα τόσα μου. Κι αυτό με κάνει σοφό και κελαηδάω, είπε ο κυρ Γιάννης κι άρχισε να ξετυλίγει τη ζωή του και να κάνει όλους να τον προσέχουν.

     Η φωτιά έκαιγε, η τηλεόραση είχε κλείσει, τα μεζεδάκια και το κοκκινέλι είχαν την τιμητική τους.

- Λοιπόν που λες, γιε μου, γεννήθηκα σε δύσκολους καιρούς.

- Τόσο πίσω θα με πας;

- Τόσο, αλλά σύντομα θα διηγηθώ το ταξίδι μου, τονίζοντας δυο – τρία περιστατικά.

- Καλά, ελπίζω να βρούμε άκρη.

- Καλώς το ελπίζεις. Η οικογένειά μου φτωχή, η μάνα μου δέκα χρόνια μεγαλύτερη απ’ τον πατέρα μου, θεριό. Αυτή τα κανόνιζε όλα, είχε φούρνο που ερχόταν όλο το χωριό και το εξυπηρετούσε: φαγητό, ψωμιά, πίτες, κουλούρια. Δεν της έδιναν χρήματα, μα είχαμε να φάμε ψωμί. Από παιδάκι πήγαινα στη Λαγκάδα, πιο κάτω προς τη θάλασσα ξέρεις, για ξύλα. Εκεί να δεις ιστορίες, άστες γι’ άλλη φορά να ‘μαστε μόνοι. Μετά ήρθε ο στρατός. Καλαμάτα λοχίας, μια χαρά, μετά Αθήνα, Χαλκίδα. Μου φαινόταν διασκέδαση, άσε που με παρακαλούσαν να μείνω, να με παντρέψουν στην πρωτεύουσα και να με κάνουν υπάλληλο. Αλλά εγώ πού. Έπρεπε να γυρίσω στους γονείς μου, στο χωριό, να καλλιεργήσω τα χωράφια, να προστατέψω την αδερφή μου. Έτσι επέστρεψα. Μου προξενέψανε την πεθερά σου τη συχωρεμένη. Κάναμε τη γυναίκα σου και το Ζώη, τον κουνιάδο σου. Περάσαμε καλά. Η μάνα μου πέθανε στα εβδομήντα τόσα της, τα παιδιά σπουδάσανε κι ήμουν περήφανος με τις σπουδές και τα βραβεία τους. Αλλά να ατύχησα, γιατί έχασα τη γυναίκα μου νωρίς. Έπρεπε να ξαναπαντρευτώ, ο πατέρας μου κι εγώ δυο άνδρες, πώς να τα βγάλουμε πέρα; Και πήρα τη Μαριώ. Στο μεταξύ τα παιδιά μου παντρευτήκανε. Ο πατέρας μου πάει κι αυτός στα ενενήντα έξι του κι η Μαριώ η προκομμένη ψέλνει απ’ το πρωί ως το βράδυ. Όσο για μένα; Έχασα τους φίλους μου, κλείστηκα στο σπίτι παρέα μα το συμπυκνωτή οξυγόνου. Για σκέψου να μην υπήρχε κι αυτός. Πώς θα μπορούσα ν’ αναπνεύσω; Θαύματα η επιστήμη. Κι η μεγαλύτερή μου ευτυχία τα εγγόνια μου.

Σταμάτησε, πήρε μια βαθιά ανάσα, σύμπησε τη φωτιά, ήπιε και λίγο κρασί και κοίταξε γύρω ευτυχισμένος.

-Σύντομη η ιστορία και γνωστά τα πιο πολλά, είπε χαμογελώντας ο Ανέστης.

-Δεν κατάλαβες, ανάσα να πάρω και να σου πω αυτά που σου ‘ταξα, τα δυο – τρία περιστατικά. Γεια μας, καλές γιορτές.

-Γεια μας, καλά γεράματα, να χαίρεσαι εμάς και τη Μαριώ φυσικά.

-Ναι, μη χάσω. Άκου λοιπόν Ανέστη, κάπου στο 1943, Κατοχή, ήμουν δεν ήμουν 20 χρονών κι οι Γερμαναράδες κόβανε κυπαρίσσια πίσω στην Κλωσσουριά, να τα φορτώσουνε στα κάρα. Και μαζευτήκαμε εγώ, ο Πανταζής, ο Στάθης κι ο Καρασούλας, όλοι συχωρεμένοι. Και κρυφά χώσαμε στα λάστιχα ατσαλένιες καρφίτσες. Ξεφούσκωσαν αυτά και πού να φορτώσουν οι Γερμανοί τα ξύλα. Αυτοί ουρλιάζανε και βλασφημούσαν κι εμείς κρυμμένοι πιο πέρα, πίσω από τεράστιους κορμούς ξερών δένδρων, είχαμε κατουρηθεί απ’ τα γέλια. Τους άτιμους τους περιποιηθήκαμε, αλλά σε λίγη ώρα φέρανε άλλους και διορθώσανε τη ζημιά. Ρημάξανε τα καημένα τα δέντρα, χρόνια έκανε το δάσος να συνέλθει. Εμείς όμως νιώσαμε ήρωες που τους κάναμε τη ζωή δύσκολη. Πέτρινα χρόνια, άτιμη φάρα. Τίποτα δε λογαριάζανε και φούντωνε η αντίσταση στην Κατοχή. Εκείνα τα χρόνια που λες, πηγαίναμε απέναντι στην Περατειά και δουλεύαμε μεροκάματο για ένα κομμάτι ψωμί. Μέναμε καιρό, γιατί και το πέρασμα ήταν δύσκολο. Στο Κάστρο, εκεί που σήμερα είναι η γέφυρα, μια πλατφόρμα που κινούνταν με αλυσίδες πήγαινε πέρα – δώθε. Απ’ την Αιτωλοακαρνανία, στη Λευκάδα και αντίστροφα. Μας έκαναν έλεγχο και μας επιτρέπανε να περάσουμε, αν δεν εύρισκαν κάτι ύποπτο. Μια φορά λοιπόν, γεμίσαμε τις τσέπες μας αυγά, εγώ κι ο Πανταζής, να τα πάμε στους αντάρτες, που κρύβονταν στο βουνό απέναντι. «Δε θα μας καταλάβουν, μη φοβάσαι μόνο», μου είπε ο Πανταζής που ήταν και μεγαλύτερος. Σα φτάσαμε στη «Φινάτσα» των Ιταλών, στην αρχή του δρόμου για το Κάστρο, εκεί μας περιλάβανε. Και καλά ο Πανταζής, πέρασε χωρίς να τον καταλάβουν. Εμένα όμως που μου βρήκανε τ’ αυγά; Μου τα ρίξανε στη μούρη κι έπειτα έφαγα τόσο ξύλο, που λιποθύμησε η μάνα μου όταν με είδε, σα γύρισα στο χωριό. Γιατί με γυρίσανε πίσω φυσικά. Άσε τη καζούρα που έφαγα απ’ το φίλο μου τον Πανταζή, όταν επέστρεψε απ’ τους αντάρτες.

-Πάντως για πες μου ποιοι ήταν πιο σκληροί; τον διέκοψε ο Ανέστης.

-Α, δεν το συζητάμε. Οι Γερμανοί φυσικά. Οι Ιταλοί κάνανε και αστεία, πειράζανε και τις γυναίκες, αλλά στη μάνα μου σούζα, γιατί κάτι τους φίλευε απ’ το φούρνο. Αλλά άκου τώρα και το τρίτο και τελευταίο γι’ απόψε, γιατί σε κούρασα. Το δένδρο όπως βλέπω στολίστηκε κι η ώρα έχει προχωρήσει.

-Εσύ αντέχεις; Αν ναι, θα σ’ ανεχτώ κι εγώ, είπε γελαστά ο Ανέστης.

-Σαν τώρα θυμάμαι το σεισμό του ’53, που μας διέλυσε. Εκεί που καθόμαστε στη γωνιά, ακούσαμε μια βουή, σα να άνοιξε η γη τα σπλάχνα της να μας καταπιεί και άρχισαν όλα να γυρίζουν. Πεταχτήκαμε έξω απ’ το σπίτι, με τα ουρλιαχτά των γονιών μου κι είδαμε να γίνεται ένας σωρός από πέτρες, ξύλα, έπιπλα διαλυμένα. Κι ο φούρνος πάει κι αυτός, που έφτιαχνε ψωμί για όλο το χωριό. Κι η μάνα μου σταυροκοπιόταν και μας έλεγε να μην κλαίμε, μα να δοξάζουμε το Θεό που προλάβαμε και βρήκαμε ζωντανοί. Όλο το χωριό ένα σύννεφο σκόνης, ουρλιαχτά, φωνές, καμπάνες να χτυπούν κι ο τελάλης να φωνάζει να μην ξαναμπούμε στα σπίτια. Όσων φυσικά έμειναν τα σπίτια όρθια. Γιατί εμείς δεν είχαμε πλέον τίποτα. Είχαμε όμως την υγειά μας, είχαμε αγάπη και μετά από καιρό, με τη βοήθεια και του κράτους που μας έδωσε ένα δάνειο, μπορέσαμε και σταθήκαμε στα πόδια μας και χτίσαμε το σπίτι. Άτιμο πράγμα ο πόλεμος, μα πιο άτιμο ο σεισμός. Απ’ τη μια στιγμή στην άλλη χάνεις τον κόσμο σου. Αλλά βραδιά που είναι, τέλος τα άσχημα. Τελειώνει όπου να ‘ναι και το κρασί, σε κούρασα, πρέπει να βάλω το μηχάνημα να δουλέψει, για ν’ αναπνεύσω, να πάω στο δωμάτιό μου. Θα με κράξει πάλι η Μαριώ, πού να καταλάβει αυτή πώς νιώθω εγώ απόψε; Σου είπα τη ζωή μου κι από αυτήν ξεχώρισα τρεις στιγμές, όποιες ζωντανέψανε μπροστά μου.

-Μακάρι πάντα να ‘χεις τα αποψινά κέφια, να αισθανόμαστε κι εμείς όμορφα, να αποκτά νόημα ο ερχομός μας εδώ, είπε ο Ανέστης.

         Έξω ο βοριάς δυνάμωνε, η νύχτα είχε προχωρήσει για τα καλά, η γλυκιά συντροφιά των ανθρώπων ετοιμαζόταν να σβήσει τη φλόγα στο τζάκι και ν’ αναπαυθεί.

Ποιος ήξερε τι θα ετοίμαζε η επόμενη μέρα…

*To διήγημα είναι από το βιβλίο μου «ΑΠΟΔΡΑΣΗ στους ΣΦΑΚΙΩΤΕΣ», που κυκλοφόρησε το καλοκαίρι του 2010 από τις εκδόσεις ΠΑΣΧΕΝΤΗ για λογαριασμό της Δημοτικής  Βιβλιοθήκης του τότε Δήμου Σφακιωτών Λευκάδας.

**Η φωτογραφία προέρχεται από το βιβλίου του Θοδωρή Γεωργάκη “Σφακιώτες Λευκάδας: Το Λίκνο της Καρδιάς μας”

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΥ
Φιλόλογος

Μια ιστορική έρευνα από την  Μπογόρδου Αγγελική.

Πριν από 120 χρόνια, στις 25 Οκτωβρίου του 1896,  ο Ιωάννης Βλάχος (Φαλκώνης), κάτοικος Λευκάδας, επιθυμεί να επισκεφτεί την Βόνιτσα για υπόθεση του. Για τη μετάβασή του στη Βόνιτσα, εκδίδεται αυθημερόν διαβατήριο, με  τα στοιχεία του, τον τόπο μετάβασης αλλά και τον λόγο της μετάβασης στη Βόνιτσα. Στο κάτω αριστερό μέρος υπάρχει περιγραφή (σημείωση: το 1896 δεν υπήρχε χρήση φωτο)  των χαρακτηριστικών του:

Οι συνεργάτες μας από την Λευκάδα, που μας έδωσαν το διαβατήριο, μας έθεσαν συνάμα και το μέχρι εκείνη τη στιγμή αναπάντητο ερώτημα, δηλ. γιατί να εκδοθεί διαβατήριο για επικοινωνία δύο πόλεων που ανήκαν στην Ελλάδα; Σημειώνουμε ότι η Βόνιτσα από το 1828 και η Λευκάδα από το 1864 ανήκουν στο Ελληνικό κράτος. Το διαβατήριο εκδίδεται το 1896.

Στις πρώτες επικοινωνίες που είχαμε με συνεργάτες από την Λευκάδα, τέθηκε το ερώτημα, μήπως η συνθήκη της παραχώρησης των Επτανήσων στην Ελλάδα, περιείχε κάποια δέσμευση στις μετακινήσεις του πληθυσμού. Μια τέτοια υπόθεση στηρίχθηκε σε δεσμεύσεις που υπήρχαν στο σύμφωνο του Λονδίνου (1863) δια του οποίου η παραχώρηση των Ιόνιων νήσων δεν σήμαινε και πλήρη ελευθερία της Ελλάδας στην διαχείρισή τους. Για παράδειγμα το σύμφωνο του 1863 όριζε ότι τα Ιόνια νησιά θα έχουν δέσμευση ουδετερότητας σε κάθε μελλοντική πολεμική σύρραξη. Στο μετέπειτα χρονικό διάστημα η δέσμευση της ουδετερότητας περιορίστηκε μόνο για την Κέρκυρα και τους Παξούς.

Η μελέτη του αγγλικού κειμένου της συμφωνίας του Λονδίνου, δεν μας έδωσε κάποιο στοιχείο για περιορισμούς στις μετακινήσεις των πολιτών.

Στο διαβατήριο, στο κάτω δεξιό μέρος υπήρχαν μια σειρά από τουρκικά χαρτόσημα με την επί αυτών λέξη «χαρμιτ» δηλ. ρευστοποιήθηκε-πληρώθηκε. Πιο κάτω η λέξη Preveza και επανάληψη της ημερομηνίας 13/25 Οκτωβρίου 1896. ( Το 13/25 Οκτωβρίου είναι οι αντίστοιχες ημερομηνίες του παλαιού και νέου ημερολόγιου).

Συνεπώς ο Βλάχος Ιωάννης την ίδια ημέρα, που εκδόθηκε το διαβατήριο στη Λευκάδα, βρέθηκε στην Πρέβεζα, η οποία ήταν τότε στην Τουρκική επικράτεια.

Η έρευνα πλέον προσανατολίστηκε στο αν την Παρασκευή 25^η Οκτωβρίου 1896,  υπήρχε δρομολόγιο πλοίου απο την Λευκάδα για την Βόνιτσα.

Από το αρχείο δρομολογίων πλοίων εντοπίστηκε μόνο μια εταιρεία που πραγματοποιούσε δρομολόγια και συνέδεε ατμοπλοϊκά την Λευκάδα και τη Βόνιτσα. Ηταν η εταιρεία «Τζών Μακ Δούαλ & Βαβούρ».

Την Πέμπτη,  24 Οκτωβρίου 1896, στις 9.00 το βράδυ έφυγε το  ατμόπλοιο της Τζων Μακ Δούαλ, για να πραγματοποιήσει το δρομολόγιο Πάτρα- Ιθάκη- Λευκάδα- Πρέβεζα- Σαλαώρα- Βόνιτσα- Κόπραινα- Καρβασαράς.

Το πλοίο έφτανε στον Καρβασαρά στις 8.00 το βράδυ της επόμενης ημέρας, ήτοι μετά από 23 ώρες. Το ατμόπλοιο είχε δυνατότητα για ταχύτητα από 12 έως 14 μίλια την ώρα. Σε αυτό το χρόνο πρέπει να προστεθεί και ο χρόνος καθυστέρησης σε κάθε λιμάνι, αφού το πλοίο αγκυροβολούσε στη ράδα και οι μεταφορές επιβατών και κυρίως εμπορευμάτων, από και προς το κάθε λιμάνι, γίνονταν με λέμβους.

Είναι γεγονός ότι ο Βλάχος Ιωάννης ταξίδευσε με αυτό το πλοίο αλλά δεν κατέβηκε από το πλοίο στη Πρέβεζα, για δύο λόγους. Το διαβατήριό του ήταν για την Βόνιτσα και μάλιστα για συγκεκριμένο λόγο όπως σαφώς αναγράφονταν στο διαβατήριό του, «για υπόθεσίν του». Δεύτερος λόγος είναι ότι το πλοίο δεν «έπιανε» το λιμάνι της Πρέβεζας, αλλά έριχνε άγκυρα έξω από το λιμάνι και η μεταφορά των επιβατών προς και από Πρέβεζα, γίνονταν με λέμβους, όπως προαναφέραμε. Συνεπώς αποκλείεται  η περίπτωση να κατέβηκε «για λίγο» στη Πρέβεζα δηλ. μέχρι να γίνει η μετεπιβίβαση των επιβατών και η μεταφόρτωση των εμπορευμάτων.

Η θεώρηση του διαβατηρίου του με το σταθμό «Preveza» έγινε στην Λευκάδα λίγο πρίν την επιβίβαση στο πλοίο. Το διαβατήριο το εξέδωσε η αστυνομία της Λευκάδας, η οποία Λευκάδα, τότε χαρακτηρίζονταν ως «επαρχία του Νομού Κερκύρας».

Στο λιμάνι της Λευκάδας, όπως συμπεραίνουμε από τα στοιχεία του διαβατήριου, υπάρχει ο «Κονσολιέρης», δηλ. ο αντιπρόσωπος, του Τουρκικού Κράτους, ο υποπρόξενος ( Vice Consular) ο οποίος θεωρεί το διαβατήριο, σαν μια μορφή σημερινής βίζας. Ο  Υποπρόξενος είναι Έλληνας στην καταγωγή όπως μας αποδεικνύει η υπογραφή του. Ονομάζεται Πετρόπουλος.

Γιατί όμως , ο Ιωάννης Βλάχος, να πληρώσει φόρο στη Πρέβεζα και να τοποθετηθεί η απόδειξη της πληρωμής φόρου επί του διαβατηρίου του, με την επικόλληση μιας ομάδας τούρκικων χαρτοσήμων; (τα οποία ακυρώθηκαν για να μην ξαναχρησιμοποιηθούν).

Σημείωση: Αξίζει να παρατηρήσουμε την επί του διαβατηρίου ακύρωση των τούρκικών χαρτοσήμων. Η λέξη για την ακύρωση ομοιάζει σε όλα τα χαρτόσημα, σαν να προέρχεται από το ίδιο τυπογραφείο που τα εκτύπωσε. Υπάρχει πρόσθετη διαγραφή με την δια ακρίβειας χάραξη δύο παράλληλων γραμμών στα οριζόντια άκρα των χαρτοσήμων.

 Για το θέμα της «τουρκικής βίζας» η έρευνα πλέον προσανατολίστηκε στο καθεστώς της ναυσιπλοΐας μέσα στον Ανακτοριακό και στον Αμβρακικό κόλπο.

Ο Ανακτοριακός κόλπος αρχίζει από το στενό πέρασμα του σημερινού Ακτίου και της Πρέβεζας και φτάνει μέχρι το στενό πέρασμα του αρχαίου Ακτίου (σημερινός Κακόβραχος ή Κεφάλι της Παναγιάς) και του ακρωτηρίου της Λασκάρας. Από εκεί και μετά, δηλ. μετά το κεφάλι της Παναγιάς (Κακόβραχος) αρχίζει ο Αμβρακικός κόλπος, φτάνοντας το σημερινό Μενίδι και Αμφιλοχία.

Η έρευνα έπλευσε προς τις διεθνείς συνθήκες που καθόρισαν τα όρια μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όρια που να αφορούν τον Αμβρακικό κόλπο.

Από ξένες πανεπιστημιακές ιστοσελίδες  αντλήσαμε το κείμενο της  συνθήκης της Κωνσταντινούπολης το 1832. Αυτή για τα όρια στον Αμβρακικό, καθορίζει:

Πράγματι με την συνθήκη της Κωνσταντινούπολης, το 1832 , το Ελληνικό κράτος έφτανε μέχρι τη περιοχή που σήμερα είναι το ξυλουργικό εργοστάσιο του Κου Παύλου Παπαμιχάλη (500 μέτρα πρίν την διασταύρωση Βόνιτσα-Ακτιο με Λευκάδα Ακτιο. Το αντίστοιχο τουρκικό φυλάκιο ήταν περίπου στη σημερινή θέση της πύλης 131 Σμηναρχίας Μάχης. Η Πούντα και το κάστρο του Ακτίου ανήκουν στην Υψηλή Πύλη («Porte» όπως αναγράφει η συνθήκη). Για το θέμα που μας ενδιαφέρει δηλ. αυτό της ναυσιπλοΐας, η συνθήκη δεν θέτει περιορισμούς.

Η συνθήκη του Λονδίνου (1832) και τα σύνορα Ελλάδας –Τουρκίας στην περιοχή Πούντα.

Με την συνθήκη του Λονδίνου το 1881, όλη η περιοχή της Πούντας, παραδίδεται στην ελληνική κυριαρχία. Η  ναυσιπλοΐα, που μας ενδιαφέρει, είναι πάλι ελεύθερη.

Επειδή η όλη περιοχή, ως παλαιά βενετοκρατούμενη, διατήρησε και μετά την πτώση της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, πολλούς από τους τότε νόμους, ερευνήσαμε το τότε καθεστώς της ναυσιπλοΐας στον Αμβρακικό κόλπο. Τόσο οι Ενετοί όσο αργότερα και οι Οθωμανοί, χρησιμοποιούσαν την Πρέβεζα ως σταθμό για την είσπραξη ή τον έλεγχο της είσπραξης των προξενικών δικαιωμάτων.

Ο έλεγχος γίνονταν στην ράδα του λιμανιού της Πρέβεζας, για όσα πλοία διέρχονταν τα στενά του Ανακτοριακού κόλπου. Η λύση της Πρέβεζας ως σταθμός καταβολής ή ελέγχου είσπραξης προξενικών δικαιωμάτων, εφαρμόστηκε από τον 18^ο αιώνα, όταν πολλά εμπορικά πλοία, με την δικαιολογία της αδυναμίας προσέγγισης στις ράδες των λιμανιών του Αμβρακικού κόλπου, απέφευγαν την καταβολή των φόρων. Μάλιστα εντοπίσαμε αρκετές αναφορές για προσεγγίσεις πλοίων σε απόμερα φυσικά λιμάνια, για να αποφύγουν τον φόρο του λιμανιού.

Από τα ανωτέρω, έχουμε την δυνατότητα να εξάγουμε ασφαλές συμπέρασμα, ότι η τότε τουρκική Πρέβεζα, επέβαλε ένα μικρό φόρο σε κάθε επιβάτη του πλοίου, όταν αυτό έπιανε «ράδα» μέσα στα χωρικά της ύδατα.

Το δρομολόγιο της 24ης Οκτωβρίου 9μμ από Πάτρα – 25 Οκτωβρίου 8 μμ Καρβασαράς.

Το διαβατήριο φέρει στο άνω αριστερό μέρος την αρίθμηση 19 (αριθ. 19.-). Ένα ερώτημα που αναπτύχθηκε ήταν για το αν αυτή η αρίθμηση ήταν σε ετήσια ή σε ημερήσια βάση.

Ο μικρός αριθμός στην αρίθμηση (το 19) σε σχέση με την ημερομηνία που έγινε το ταξίδι (25 Οκτωβρίου), έχει την δυνατότητα να μας οδηγήσει στο συμπέρασμα  ότι η αρίθμηση αυτή αφορά τα διαβατήρια που εκδόθηκαν εκείνη την ημέρα. Βέβαια μετά την έκδοση του διαβατηρίου του Ιωάννη Βλάχου, πιθανόν να εκδόθηκαν και άλλα διαβατήρια.

Όπως και να έχει, δηλ. αν θεωρήσουμε ότι ο Ιωάννης Βλάχος ήταν ο τελευταίος που έλαβε διαβατήριο εκείνη την ημέρα, ο αριθμός 19  συναθροισμένος με τους άλλους συνεπιβάτες που είχαν διαβατήρια από προηγούμενα ταξίδια , είναι ένας ικανοποιητικός αριθμός ταξιδιωτών.

Αν όμως θεωρήσουμε ότι αυτή η αύξουσα αρίθμηση αφορά τον αριθμό των εκδοθέντων διαβατηρίων από την έναρξη του έτους, αυτή η εκδοχή μπορεί να γίνει αποδεκτή μόνο αν δεχθούμε ότι στα προηγούμενα έτη έχουν εκδοθεί το μεγαλύτερο πλήθος των διαβατηρίων, όσων Λευκάδιων χρησιμοποιούσαν την ναυσιπλοΐα, για να μεταβούν στα λιμάνια του Αμβρακικού ή στη Πρέβεζα.

Στο διαβατήριο εμφανίζονται τρείς γραφικοί χαρακτήρες. Ο ένας είναι κάποιου αστυνομικού που σύνταξε το διαβατήριο με τα στοιχεία του ταξιδιώτη. Ο Διευθυντής της αστυνομίας Λευκάδας, είναι παρών και υπογράφει. Από το  όνομά του διακρίνουμε μόνο τις τρείς πρώτες συλλαβές (Παπακα…) και την κατάληξη -ας.

Ο Υποπρόξενος της Τουρκίας ενεργεί τα πάντα επί του διαβατηρίου μόνος του. Ολες οι εγγραφές επί του διαβατηρίου είναι δικές του, ακόμα και οι ακυρώσεις των τούρκικων χαρτοσήμων.

Ένα άλλο θέμα που μας απασχόλησε ήταν τα χρήματα που κατέβαλλε ο Βλάχος Ανδρέας για την έκδοση του διαβατηρίου. Παρατηρούμε ότι στη κορυφή και αριστερά του διαβατηρίου , υπάρχει μια σφραγίδα που ονοματίζει την  αξία του διαβατηρίου σε 50 λεπτά.

Δεν είχαμε επιτυχή αναζήτηση στο θέμα της εύρεσης της αξίας του εισιτήριου που πλήρωσε ο Ιωάννης Βλάχος στην ακτοπλοϊκή εταιρεία «Τζών Μακ Δούαλ & Βαβούρ».

Όμως η έρευνα μας έδωσε παραπλήσιες πληροφορίες. Τον ίδιο χρόνο, στις 26 Οκτωβρίου, η Ναύπακτος έχει το μεγάλο παζάρι της. Η ακτοπλοϊκή εταιρεία ανακοινώνει τα έκτακτα δρομολόγια από Πάτρα για Ναύπακτο και επιστροφή, με ενημέρωση  της ώρας και της τιμής για Γ’, Β΄και Α’ θέση. Η μετάβαση με πλοίο από την Πάτρα στη Ναύπακτο (απόσταση 13 μίλια) κόστιζε 3,5 δρχ. μαζί με τα δικαιώματα των φορτοεκφορτωτών (λεμβούχοι).

Η απόσταση Λευκάδα-Πρέβεζα-Σαλαώρα-Βόνιτσα είναι περίπου 29 μίλια. Με μια καλή προσέγγιση μπορούμε να μιλήσουμε για μια τιμή εισιτηρίου Λευκάδα-Βόνιτσα, από 6 έως 7 δρχ.

Η διαδρομή του πλοίου μέσα στον Ανακτοριακό και στον Αμβρακικό κόλπο. (Τουρκική Πρέβεζα – Τουρκική Σαλαώρα – Ελληνική Βόνιτσα – Ελληνική Κόπραινα  – Ελληνικός Καρβασαράς.)

Ποια η αξία της μιας δραχμής τότε;

Μια αθηναϊκή εφημερίδα κόστιζε 5 λεπτά, μια φιάλη επώνυμο κονιάκ 2 δρχ, ένα επιστημονικό βιβλίο των 170 σελίδων 5 δρχ,  ένα βαρέλι με 200 ρέγγες 20 δρχ., μια οκά (περίπου 1,3 κιλά) αλεύρι 50 λεπτά της δραχμής.

Δυστυχώς από το διαβατήριο έχει σωθεί μόνο η πρώτη σελίδα. Δεν υπάρχει η πληροφορία περί της χρονικής διάρκειας αυτού. Με βάση όλες τις προαναφερθείσες τιμές, έχουμε την δυνατότητα να ορίσουμε ότι το διαβατήριο του Ιωάννη Βλάχου πρέπει να είχε μεγαλύτερη χρονική διάρκεια από αυτή που χρειάζονταν το εν λόγω ταξίδι  Λευκάδα-Βόνιτσα-Λευκάδα.

Όμως δεν μπορούμε να τοποθετηθούμε και να μιλήσουμε για ετήσια ή μεγαλύτερη χρονική διάρκεια.

Αλήθεια, τι υπόθεση μπορεί να είχε ο Ιωάννης Βλάχος στη Βόνιτσα; Για τον λόγο αυτό συναντηθήκαμε με τον εγγονό του, τον Δημήτριο Βλάχο, τον επονομαζόμενο «Φαλκώνη». Είναι επαγγελματίας φωτογράφος στην παραλία της Λευκάδας.

Μας μίλησε για τον παππού του και την καλή οικονομική κατάσταση που είχε εκείνη την περίοδο. Η καταγωγή τους από την Εξάνθεια, με καλό εμπόριο στο λάδι και στο κρασί. Είχαν δικούς τους αμπελώνες και λιοστάσια, εκτός από τις ποσότητες που συγκέντρωναν από άλλους παραγωγούς.

Είναι η χρονική περίοδος που η Λευκάδα έχει καταλάβει τις αγορές του εξωτερικού, με τα κρασιά της. Η υποχώρηση των Γαλλικών κρασιών, από το 1860 λόγω καταστροφής των καλλιεργειών, έφερε τα κρασιά της Λευκάδας σε πρώτη ζήτηση. Ολες οι πλαγιές της Λευκάδας καλλιεργήθηκαν με επιμέλεια, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλες ποσότητες αλλά και καλές ποιότητες κρασιού. Τα οικονομικά των Λευκάδιων βελτιώθηκαν και αυτό φαίνεται και στις ενδυμασίες τους, οι οποίες είναι κατάλληλες για το κλίμα του νησιού (κυρίως στα νότιοδυτικά) αλλά παρουσιάζουν και τη καλή τους οικονομική κατάσταση.

Ο φίλος και συνεργάτης μας , ο Δημήτρης ο Βλάχος-Φαλκώνης, ερεύνησε το αρχείο του Παππού του, για να βρεί και να μας δώσει κάποιες φωτογραφίες του, με την ενδυμασία του. Η μόνη φωτογραφία που βρήκε είναι αυτή στο πρωτοσέλιδο, φωτογραφία που δεν μας δείχνει την φορεσιά του. Από ένα άλλο Λευκαδίτικο αρχείο εντόπισε μια φορεσιά ενός Λευκάδιου χωρικού και από το αρχείο του Σπύρου Μπογόρδου πήραμε μια φωτογραφία, του παππού του, με πιο επίσημη φορεσιά.

Χωρικός της Λευκάδας, με φορεσιά, εκείνης της περιόδου.

Κάτοικος (Fotis Bogordo) της Νότιας Λευκάδας, με την χαρακτηριστική φορεσιά, εκείνης της περιόδου.

Ο λόγος του ταξιδιού του, ταιριάζει για λόγους εμπορίου. Ακίνδυνη και σίγουρη μεταφορά προϊόντων από την Λευκάδα στη Βόνιτσα για μεταπώληση και γιατί όχι, αγορές άλλων προϊόντων από την Βόνιτσα (όπως καλαμπόκι ακέριο ή αλεσμένο, προϊόν που εξήγαγε η Βόνιτσα).

Ελέγξαμε και την περίπτωση της συμμετοχής του Ιωάννη Βλάχου σε κάποια Νοτάρια συναλλαγή, δηλ. αγορά ή πώληση μέσω σύνταξης συμβολαίου.

Για αυτό τον λόγο εξετάσαμε τις μεταγραφές των συμβολαίων στο υποθηκοφυλακείο της Βόνιτσας. Επειδή σε αυτή την χρονικής στιγμή, η Ελλάδα ταλανίζονταν στην εφαρμογή του νέου ημερολογίου, αλλού συναντάμε το παλιό ημερολόγιο και αλλού το νέο. Για αυτό τον λόγο, το υπό εξέταση διαβατήριο έφερε και τις δύο χρονολογίες. Για να εξασφαλίσουμε την περίοδο έρευνας , αρχίσαμε την εξέταση των συμβολαίων από τις 13 Οκτωβρίου, μέχρι και ένα μήνα μετά.

Για τους αναγνώστες του άρθρου, που δεν είναι γνώστες της διαφοράς έρευνας σε βιβλίο συμβολαιογράφου και σε βιβλίο μεταγραφών υποθηκοφυλακείου, τους πληροφορούμε ότι στο υποθηκοφυλακείο μεταγράφονται μόνο οι αγοροπωλησίες και όχι οι άλλες συμβολαιογραφικές πράξεις, όπως πχ. Διαθήκες, προσύμφωνα κλπ. Για εκείνη την περίοδο, δεν έχουν εντοπιστεί τα συμβόλαια του τότε συμβολαιογράφου. Η αναζήτηση στο υποθηκοφυλακείο συνεχίζεται.

Η ιστορική έρευνα για όλα τα ανωτέρω, διήρκησε περίπου τρείς μήνες. Το ταξίδι που κάναμε, με το διαβατήριο του Ιωάννη Βλάχου, μας έδειξε μια πολύ καλή δομή του τότε κράτους, με συχνά δρομολόγια πλοίων, με αφίξεις και αναχωρήσεις καλά προγραμματισμένες, με άριστη γραμματειακή οργάνωση στα λιμάνια, αφού την ίδια ημέρα (και μάλιστα ξημερώματα) μπορούσε να εκδοθεί ένα διαβατήριο, με υπογραφές του αστυνομικού διευθυντή και του υποπρόξενου της αυτοκρατορικής Τουρκίας. Μια συγχορδία  όλων των Υπηρεσιών ώστε να δύναται και να ταξιδεύσει άμεσα ένας επιβάτης, που τα ξημερώματα βρίσκεται σε ένα λιμάνι. Διακρίναμε πολύ καλές διασφαλίσεις στις εισπράξεις των φόρων, ώστε να μην μπορεί να εισχωρήσει η φοροδιαφυγή ή παράνομη διανομή των φόρων.

Ευχαριστούμε τους συνεργάτες μας στην Λευκάδα και στη Πρέβεζα. Ιδιαίτερα τον Σπύρο Σκλαβενίτη και τον Δημήτριο Βλάχο (Φαλκώνης), ο οποίος είναι εγγονός του Ιωάννη Βλάχου. Του Λευκάδιου, ο οποίος με το διαβατήριό του στα 1896, μας μετέφερε σε γεγονότα, ειδήσεις και καταστάσεις, δύο αιώνες πριν από το σήμερα. Μεταφράσεις από Αγγλικά και Γαλλικά κείμενα – διεθνείς συνθήκες : ΝΤΙΝΟΣ Ιωάννης του Στυλιανού.

Υπεύθυνη (team leader) έρευνας: Μπογόρδου Αγγελική του Φωτίου.
(Αθάνι Λευκάδας, κάτοικος Βόνιτσας)